De wet van 1 maart 2002 richtte het gesloten federaal centrum (GFC) De Grubbe in Everberg in als centrum voor voorlopige plaatsing van minderjarigen die een als misdrijf omschreven feit hebben gepleegd. Hier verblijven jongens tussen 14 en 18 jaar voor een periode van maximum twee maanden en vijf dagen.

Geschiedenis

Het gesloten federaal centrum voor jongeren werd in 2002 in gebruik genomen omdat er een tekort was aan opvangplaatsen in de (gesloten) jeugdinstellingen van de Vlaamse en de Franse Gemeenschap. Het centrum verzekert de veiligheid van de maatschappij, wat een federale bevoegdheid is. De federale overheid en de gemeenschappen werken hier nauw samen.

Tussen 2002 en mei 2010 bood de instelling plaats aan maximaal 50 jongeren, verdeeld over vijf secties met telkens tien kamers. Er waren 24 plaatsen voorbehouden aan de Vlaamse, 24 aan de Franse en twee aan de Duitstalige Gemeenschap. De instelling beschikte over een cellulair gebouw van 40 plaatsen en een kleiner gebouw waarin tien jongeren konden worden gehuisvest.

Ondanks de 50 bijkomende plaatsen voor minderjarige delinquenten konden jaarlijks heel wat jongeren, bij gebrek aan plaats, niet worden geplaatst in een gesloten instelling. Daarom sloot de federale overheid in 2008 een nieuw protocol met de Gemeenschappen. Dat protocol voorzag in bijkomende opnamecapaciteit voor jongeren uit de Franstalige en Duitstalige jurisdictie in Saint-Hubert (50 plaatsen) en in een nieuwe instelling in Achêne (120 plaatsen). De jongeren die in Everberg op een afdeling van de Franse Gemeenschap zaten, werden naar Saint-Hubert overgebracht.

Regime

De jeugdrechter kan een jongere, die een misdrijf heeft gepleegd, in het gesloten federaal centrum plaatsen voor een periode van maximum twee maanden en vijf dagen. Daarbij gelden wel enkele voorwaarden:

  • de jongere is tussen 14 en 18 jaar oud op het ogenblik dat hij of zij de feiten pleegt
  • de feiten kunnen, indien gepleegd door een meerderjarige, aanleiding geven tot een gevangenisstraf van vijf tot tien jaar of meer
  • de openbare veiligheid is in het gedrang
  • er is geen geschikte plaats voorhanden in een gemeenschapsinstelling

Na vijf dagen verschijnt de jongere opnieuw voor de jeugdrechter. Indien nog steeds aan de vier bovenstaande voorwaarden is voldaan, kan de jeugdrechter de plaatsing met een maand, en nadien nog eens met maximum een maand verlengen. Na de maximumduur van twee maanden en vijf dagen, moet de jeugdrechter een andere maatregel opleggen.

Er kunnen enkel jongens geplaatst worden in Everberg.

Infrastructuur

In het gesloten federaal centrum is plaats voor 126 Nederlandstalige jongeren. Sinds 21 mei 2010 verblijven in Everberg enkel nog jongeren die geplaatst zijn door jeugdrechters uit Nederlandstalige gerechtelijke arrondissementen.

De vier secties van tien kamers in het cellulaire gebouw van 40 werden in de tweede helft van 2010 volledig opgefrist en gerenoveerd. In december 2010 steeg de opnamecapaciteit van 24 naar 30 plaatsen. Sinds 1 juli 2011 is er plaats voor 40 jongeren.  

In 2010 werd gestart met de bouw van een nieuw ‘polyvalent gebouw’. Dat biedt plaats aan een veilige inkom, een bezoekzaal, mogelijkheden voor individueel bezoek, advocatenspreekzalen, magazijnen en werkhuizen en een sporthal. Later komen er ook twee nieuwe cellulaire gebouwen en wordt de oude infrastructuur volledig vervangen.