De gevangenis van Hasselt werd geopend in 2005. Zij doet dienst als arrest- en strafhuis. Er verblijven zowel mannelijke als vrouwelijke gedetineerden. De gevangenis beschikt ook over een drugvrije afdeling en een deradicaliseringsafdeling.
Geschiedenis
De eerste plannen om een grote gevangenis in de provincie Limburg te bouwen, dateren van de jaren 60. De bedoeling was om de kleine, verouderde, negentiende-eeuwse inrichtingen van Hasselt en Tongeren te vervangen door een modern, eigentijds complex. Omwille van de aanhoudende overbevolking in de oude gevangenissen en de nood aan voldoende capaciteit voor de veroordeelden uit de provincie, kreeg het project groen licht. De gevangenis werd in gebruik genomen op 19 maart 2005.
Regime
De gevangenis in Hasselt heeft verschillende afdelingen. Er is een arresthuis voor personen in voorhechtenis, twee afdelingen voor mensen die een lange gevangenisstraf ondergaan en een kleine afdeling voor de uitvoering van korte straffen. Daarnaast is er ook een afdeling voor vrouwelijke gedetineerden. Het regime in de gevangenis garandeert enerzijds een ‘veilige’ strafuitvoering, maar biedt anderzijds ook ruime mogelijkheden op een zinvolle tijdsbesteding. Het aanbod focust vooral op vorming en opleiding, sport en tewerkstelling. Via een ruim aanbod van bezoekmogelijkheden krijgen gedetineerden de kans om de contacten met hun familie en hun sociale omgeving te onderhouden.
Naast de algemene afdelingen zijn in de gevangenis nog twee specifieke afdelingen met een bijzondere doelgroep. Er is de ‘drugvrije afdeling’ waar de gedetineerden de kans krijgen om met ondersteuning van externe hulpverlening aan hun drugproblematiek te werken. Op de ‘De-Radex afdeling’ worden sterk geradicaliseerde gedetineerden afgezonderd van de andere afdelingen om mogelijke negatieve beïnvloeding van de andere gedetineerden te vermijden.
Infrastructuur
Een belangrijk deel van de gevangenis wordt ingenomen door randinfrastructuur zoals de bezoekzaal, de keuken, de werkplaatsen, de inkom, het personeelsrestaurant, lokalen voor vorming en ontspanning, administratieve gebouwen, enz. De gevangenis beschikt over vier ruime wandelplaatsen.
De celafdeling biedt plaats aan 420 mannelijke en 30 vrouwelijke gedetineerden met op elke cel een telefoon. Zij zijn verdeeld over 13 secties. Elke sectie beschikt over douches en een cel voor drie gedetineerden. De vrouwenafdeling is een volledig aparte afdeling.
De gevangenis is uitgerust met moderne apparatuur voor perimeterdetectie, toezicht, alarm en communicatie.
De gevangenis van Hasselt is het eerste project in het Belgische gevangeniswezen waar kunst geïntegreerd werd in de vloer. Ook op andere verschillende locaties binnen de gevangenismuren werden kunstwerken harmonieus geïntegreerd.
Werkplaatsen
Gedetineerden kunnen in de gevangenis van Hasselt werken binnen de huishoudelijke diensten of in één van de werkhuizen. Zij kunnen aan de slag in de keuken, de wasserij, de poetsdienst, de groendienst, enz. Deze gedetineerden ontvangen een uurloon.
De gevangenis van Hasselt beschikt over vier werkhuizen. Hier voeren gedetineerden werken uit voor externe bedrijven. Dat gaat van eenvoudig plooi- en plakwerk tot de assemblage van afgewerkte producten, waarbij gebruik wordt gemaakt van gereedschappen en machines. De gedetineerden die werken in de werkhuizen worden betaald per afgewerkt stuk.