De gevangenis van Itter werd in 2002 in gebruik genomen als strafhuis. Er zijn 414 plaatsen voor mannelijke gedetineerden met lange(re) gevangenisstraffen. 

Geschiedenis

Op 20 december 1996 besliste de ministerraad tot de bouw van een gevangenis in Waals-Brabant, naar het voorbeeld van de gevangenis van Andenne. Er werd een vergelijkende studie gemaakt van twee terreinen, in Tubeke en in Itter. De keuze viel op het terrein in Itter, nabij de Forges de Clabecq, gezien de vorm en oppervlakte én de nabijheid van het wegennet. De werken startten op 29 november 1999 en werden voltooid op 31 mei 2002.

Regime

Omdat het Brussels Hoofdstedelijk Gewest niet over een strafhuis beschikt, fungeert de penitentiaire inrichting van Itter als een strafhuis voor definitief veroordeelde gedetineerden afkomstig uit het Brussels Gewest. 

De nabijheid tussen Itter en het Brussels Gewest maakt dat het contact tussen de gedetineerden en hun familieleden mogelijk blijft (in tegenstelling tot vroeger toen de veroordeelden van het Brussel Gewest hun straf moesten uitzitten in inrichtingen op zekere afstand van Brussel). Alle strafcategorieën zijn vertegenwoordigd in Itter. Voorts heeft Itter mee gezorgd voor de ontlasting van overbevolkte gevangenissen en van gevangenissen in renovatie.

In de strafinrichting van Itter geldt een celregime waarbij alle gedetineerden hun maaltijden op cel nuttigen (met uitzondering van de gedetineerden die aan het werk zijn in de werkplaatsen en hun middagmaal ter plaatse nuttigen in de daartoe voorziene refters). Het celregime voor de werkende gedetineerden wordt echter ruimschoots gecompenseerd door de mogelijkheid om tijdens de hele week deel te nemen aan gemeenschappelijke activiteiten op sectie van 15u15 tot 20u00 (zes afdelingen).

Iedere sectie beschikt over een ruimte met een pingpongtafel, een tafelvoetbalspel en een keukentje. Elke gedetineerde kan een televisietoestel (kabel- en satellietverbinding) huren en heeft zeven dagen op zeven toegang tot de telefoon (computergestuurd systeem). Iedereen beschikt eveneens over een koelkast op cel. Naast het gevangeniswasgoed en bedlinnen draagt de wasserij zorg voor het persoonlijk wasgoed van de gedetineerden die dat wensen. Iedere gedetineerde kan dagelijks één douche nemen en tussen anderhalf en vijf uur wandelen.

De penitentiaire inrichting van Itter beschikt over een sport- en fitnesszaal die zeven dagen per week toegankelijk is. De gedetineerde mag de zaal twee keer per week bezoeken. Elke gedetineerde heeft ook recht op vijf keer bezoek aan tafel per week (1u30 per bezoek) en op drie keer ongestoord bezoek per maand.

Aankopen die gedetineerden willen doen, gebeuren via de boekhouding, in samenwerking met privé-firma's die de aankopen meerdere keren per week distribueren (algemene kantine, kantine halal, kantine banket, apotheek, dagbladen, hifi).

Infrastructuur

De penitentiaire inrichting van Itter is een instelling van het gesloten type en een strafhuis (voor mannelijke veroordeelden) met een oppervlakte van meer dan 10 hectare. Het cellulair gedeelte telt drie vleugels, met elk vier verdiepingen die uitgeven op een hoofdcentrum. Iedere afdeling telt 32 individuele cellen en een driepersoonscel, wat een totaal van 384 individuele cellen en 12 driepersoonscellen geeft. Er is in totaal plaats voor 421 gedetineerden.

Er zijn ook gemeenschappelijke ruimtes. De inrichting beschikt over een ruime sportzaal (minivoetbal, basketbal, volleybal en badminton) en een fitnesszaal, een binnenplaats met een basket- en minivoetbalplein en een bezoekzaal met airco en een bibliotheek.

De nadruk is uiteraard ook gelegd op veiligheid: ommuring, twee neutrale zones met bewakings- en detectiecamera's, vier beveiligde binnenplaatsen, veiligheidsdeuren en -ramen. Er zijn beveiligingswerken aan de binnenplaatsen aan de gang om belaging van het cellulair centrum bij rellen te voorkomen. De verbetering van de leef- en werkomstandigheden was eveneens een prioriteit; natuurlijk licht is rijkelijk aanwezig en er werd een kindvriendelijke ruimte ingericht in de bezoekzaal, met bijzondere aandacht voor de verf- en kleurenkeuze.

Werkplaatsen

De gevangenis van Itter biedt werk aan 100 gedetineerden. Het gaat om huishoudelijke taken (keuken, tuin, mess, wasserij, onderhoud, kantine, ...). Om dat cijfer te behalen, heeft de directie gekozen voor deeltijds werk (op 4/5de basis), zodat meer gedetineerden aan de slag kunnen en de werkende gedetineerden tijdens hun rusttijden kunnen sporten en/of hun reclassering (contacten met PDS bijvoorbeeld) kunnen voorbereiden.

De inrichting beschikt ook over vier werkplaatsen waar een 30-tal firma's aanwezig zijn (totale oppervlakte van 4000 m²). Ze bieden werkgelegenheid aan 150 gedetineerden naar gelang het werkaanbod van de ondernemers.

De tewerkgestelde gedetineerden ondertekenen een ‘overeenkomst van goed gedrag’ op zowel hun werkplek als hun afdeling. Zij worden geregeld geëvalueerd door het penitentiair personeel.