De gevangenis in Sint-Gillis bestaat sinds 1884. Hier verblijven mannelijke verdachten, veroordeelden en geïnterneerden. De gevangenis beschikt ook over een beveiligd klinisch observatiecentrum en een genees- en heelkundig centrum voor de verzorging van gedetineerden uit andere gevangenissen.
Geschiedenis
De gevangenis van Sint-Gillis is gebouwd volgens het Ducpétiauxmodel en werd in 1884 in gebruik genomen ter vervanging van de Karmelietengevangenis in het centrum van Brussel. Om de overbevolking in deze gevangenis op te lossen, werd in 1910 de gevangenis van Vorst geopend. In de periode tussen de wereldoorlogen verbleven hier enkel veroordeelde gedetineerden. Zij leefden overdag in een gemeenschapsregime en werkten in industriële werkhuizen.
Tijdens de Tweede Wereldoorlog was de gevangenis in handen van de Duitse bezetter. Door de massale veroordelingen van collaborateurs tussen 1945 en 1950 liep de dagpopulatie in de gevangenis toen op tot 2100 personen.
Regime
Deze stervormige gevangenis is een arresthuis. Toch verblijven hier ook veroordeelden. Op één vleugel verblijven gedetineerden die deelnemen aan het project ‘Primairen’. Met dit project wil de gevangenis de detentieperiode van de gedetineerden zo zinvol mogelijk invullen en zo detentieschade beperken. De gedetineerden leren toekomstgericht werken en omgaan met verantwoordelijkheid. Naast de traditionele activiteiten (sport, onderwijs, gemeenschappelijke activiteiten, enz.) kunnen de gedetineerden om de twee dagen ’s avonds samen tijd doorbrengen in de polyvalente zaal. Soms krijgen zij ook een extra wandeling. Op een andere vleugel verblijven alle gedetineerden die werken in de werkhuizen. Tijdens de dag zijn hun celdeuren open en zij kunnen ook samen eten. Op de resterende vleugels verblijven de overige beklaagden en veroordeelden.
De gevangenis beschikt ook over een genees- en heelkundig centrum waar gedetineerden uit andere gevangenissen terecht kunnen voor verzorging.
Infrastructuur
In de gevangenis is plaats voor 502 gedetineerden. In het genees- en heelkundig centrum kunnen 26 gedetineerden verblijven.
De gevangenis is omgeven door een buitenmuur van zes meter hoog en 960 meter lang. De monumentale voorgevel van de gevangenis met twee torens en een spitsboogvormige toegangspoort heeft de uitstraling van een middeleeuwse burcht. De gevangenis bestaat uit zes vleugels, gelegen in stervorm rondom het centrum. Begin 2012 zal de laatste vleugel, en daarmee de hele gevangenis, gerenoveerd zijn. Zij zal dan plaats bieden aan 750 gedetineerden.