Veertig procent van de gedetineerden zit in voorlopige hechtenis. Om de overbevolking een stukje te kunnen terugschroeven, krijgen rechters voortaan de mogelijkheid mensen in voorlopige hechtenis onder elektronisch toezicht met GPS te plaatsen. Een dag onder elektronisch toezicht wordt in de nieuwe wet diverse bepalingen gelijkgesteld aan een dag voorhechtenis.
Volgens schattingen zou het aantal personen dat hiervoor in aanmerking komt, goed zijn voor zo’n 5 tot 10% van de huidige dagpopulatie. Per dag zitten er zo een 4000 personen in voorhechtenis, dus komt het aantal personen dat in aanmerking komt voor een enkelband met GPS neer op een 200- tot 400-tal dossiers per dag, ofwel een gemiddelde gevangenis.
Praktisch verloop
De onderzoeksrechter, de raadkamer of de kamer voor inbeschuldigingstelling kunnen beslissen of een aangehouden persoon in aanmerking komt voor dit systeem. Zo moet onder andere de afweging worden gemaakt wat de kans is op recidive, zelfs al staat de verdachte onder elektronisch toezicht met GPS.
Wanneer iemand onder voorhechtenis met elektronisch toezicht wordt geplaatst, moet hij deze periode thuis doorbrengen. De persoon mag enkel zijn woning verlaten voor verplaatsingen die noodzakelijke zijn in het kader van het onderzoek of de gerechtelijke procedure.
De onderzoeksrechter kan bijkomende voorwaarden opleggen aan de verdachte die onder elektronisch toezicht wordt geplaatst. Hij kan verbieden dat de verdachte bezoek ontvangt van bepaalde personen en kan briefwisseling, telefonisch en elektronisch contact verbieden met bepaalde personen of instellingen.
Wanneer de onderzoeksrechter dit nodig acht, kan hij op elk moment, ambtshalve of op vordering van de Procureur des Konings, beslissen om de voorhechtenis onder elektronisch toezicht alsnog om te zetten in voorhechtenis in de gevangenis. Dat kan bijvoorbeeld wanneer de verdachte de voorwaarden overtreedt, of indien nieuwe en ernstige omstandigheden dit noodzakelijk maken.
Testfase
De testfase gaat vandaag van start en zal enkele maanden in beslag nemen. Het systeem wordt uitvoerig getest bij het personeel van het NCET zelf om eventuele technische bugs eruit te halen. Verloopt de test positief, dan krijgen onderzoeksrechters vanaf begin volgend jaar de mogelijkheid om van dit systeem gebruik te maken.
In een eerste fase zullen 150 enkelbanden met GPS ter beschikking worden gesteld. In een tweede fase wordt dit aantal opgetrokken tot 350 exemplaren.
Variëteit aan elektronisch toezicht
Het elektronisch toezicht met GPS is de derde vorm van elektronisch toezicht die op korte tijd wordt gelanceerd. Eind augustus ging het elektronisch toezicht met spraakherkenning van start. Via dat systeem worden straffen onder de 8 maanden voor het eerst in jaren terug uitgevoerd. “Sinds eind augustus, zaten zo’n 200 personen onder dit systeem hun straf uit,” aldus Minister van Justitie Annemie Turtelboom.
De voorbije maanden werd ook hard gewerkt aan het terugdringen van de historische achterstand bij de justitiehuizen. De justitie-assistenten zijn verantwoordelijk voor de begeleiding van de veroordeelden onder klassiek elektronisch toezicht. Het mobiele team en het monitoringteam, dat afhangen van het Nationaal Centrum voor Elektronisch Toezicht, zijn verantwoordelijk voor de plaatsing van de enkelband en de opvolging van de veroordeelden.
“De afgelopen maanden werden de 16 werknemers van het mobiele team in twee fases vervangen, omdat de equipe kampte met een groot ziekteverzuim,” aldus Turtelboom. “Sinds zij aan de slag gingen, wordt de achterstand systematisch weggewerkt, waardoor we vandaag nog maar half zoveel dossiers achterstand hebben.” Gemiddeld worden er nu per maand zo’n 450 à 46° nieuwe enkelbanden geplaatst. Voordien ging het om 255 plaatsingen per maand.
In juli stonden er 6.246 dossiers op de wachtlijst van de justitiehuizen. Vandaag zijn er dat nog iets meer dan 3.000. Tegen eind volgend jaar hopen de justitiehuizen alle achterstand weggewerkt te hebben.
Dankzij de variëteit aan elektronisch toezicht, staan dagelijks tussen de 1400 en 1500 personen onder een vorm van elektronisch toezicht.
Voor meer informatie
Margaux Donckier
0478 32 47 97