Strafrechtelijke, medische en ethische aspecten

Het Verdrag van de Raad van Europa tegen de handel in menselijke organen trad in 2018 in werking. Sinds 2019 voorziet het Belgisch Strafwetboek zware straffen voor deze handel. Orgaanhandel schendt de menselijke waardigheid en het recht op leven en het vormt een zware bedreiging voor de volksgezondheid en de goede werking van de zorginstellingen.

In tegenstelling tot wat vaak wordt gedacht, spaart dit fenomeen, dat in volle ontwikkeling is, geen enkel land: 'kidney villages' in Pakistan en de Filippijnen, migranten die in Libië worden gedwongen om een nier te verkopen, diefstallen en clandestiene transplantaties in Turkse ziekenhuizen, maar ook organen die via Facebook in Spanje te koop worden aangeboden om schulden af te betalen, pogingen tot het illegaal wegnemen van organen in het Verenigd Koninkrijk, lopende onderzoeken in Nederland, ... Wat is de situatie in België?

Op deze middag van het recht maken we een stand van zaken op. Wie zijn de actoren van deze handel? Kan een donor, die wordt vergoed, als slachtoffer van orgaanhandel worden beschouwd? Hoe is orgaantransplantatie in België georganiseerd? Welke garanties bestaan er om de lichamelijke en geestelijke gezondheid van de levende donor en van de ontvanger te beschermen? Hoe wordt de gelijke toegang tot de organen van overleden personen verzekerd? Hoe wordt de medische praktijk op bio-ethisch vlak omkaderd en hoe worden de zwaksten beschermd? Wat te denken van de financiële incentives?

Sprekers

  • Charles-Éric Clesse, arbeidsauditeur te Henegouwen, lid van het expertisenetwerk Mensenhandel van het College van procureurs-generaal, professor aan de Université libre de Bruxelles
  • Marie-Hélène Delbouille, transplantatiecoördinator, CHU - Luik
  • Michel Dupuis, gewezen voorzitter van het Raadgevend comité voor Bio-ethiek, professor filosofie aan de Université catholique de Louvain

Moderator

  • Claire Huberts, juriste, dienst Beginselen van strafrecht en strafprocesrecht, DGWL

De lezingen waren in het Frans.

Nuttige documentatie

Bekijk hier de presentaties van de sprekers

Over de wetgeving

Over het verdrag

Over het orgaantoerisme

Belgisch Raadgevend Comité voor Bio-ethiek

Over orgaandonatie

Over mensenhandel

  • Clesse, Ch.- E., Kurz, F., Le Cocq, P., en Truillet, V., La traite des êtres humains et le travail forcé, Larcier, 2014 (boek)
  • Clesse, Ch.- E., La traite des êtres humains. Etude de la loi belge éclairée des lois française, luxembourgeoise et suisse, Larcier, 2013 (boek)
  • Jaarverslag Mensenhandel en mensensmokkel 2020 van Myria

Ter attentie van de medische sector

Ter attentie van de patiënten