De vrijwillige behandeling onder voorwaarden is een beschermingsmaatregel die inzet op behandeltrajecten op vrijwillige basis, maar de mogelijkheid biedt om een zekere controle te behouden op het verloop van de vrijwillige behandeling.

Een vrijwillige behandeling onder voorwaarden kan enkel worden uitgesproken als de persoon met een psychiatrische aandoening alle voorwaarden aanvaardt en mag worden verwacht dat ze zullen worden nageleefd.
 

*Zie ook de gewone procedure en de spoedprocedure.

Een vrijwillige behandeling onder voorwaarden is enkel mogelijk als er een behandelingsplan is.

De (behandelende) arts maakt het plan op in overleg met de te beschermen persoon met een psychiatrische aandoening. De arts zal ook verantwoordelijk zijn voor de vrijwillige behandeling. Als de te beschermen persoon minderjarig is, worden ook de ouders of de wettelijk vertegenwoordigers bij de opmaak van het plan betrokken.

Indien mogelijk, betrekt de arts ook de naaste omgeving bij de opmaak van het behandelingsplan.

Het behandelingsplan bevat volgende verplichte onderdelen:

  • toestemming van de te beschermen persoon en de beoordeling van de verantwoordelijke behandelende arts over de motivatie van de te beschermen persoon die de vrijwillige behandeling zal volgen;
  • de therapeutische middelen die zullen worden toegepast om het gevaar zoveel als mogelijk af te wenden.

De rechter kan daarnaast voorwaarden opleggen over het gedrag van de persoon met een psychiatrische aandoening, met name  over de verblijfplaats, de geneeskundige behandeling of de maatschappelijke hulpverlening. Die voorwaarden moeten het gevaar, voortvloeiend uit de psychiatrische aandoening, inperken.

Duur

De duur van de voorwaarden verbonden aan de vrijwillige behandeling mag niet langer zijn dan 40 dagen.

Verlenging

Indien de toestand van de persoon met een psychiatrische aandoening een verlenging van de voorwaarden verbonden aan de vrijwillige behandeling onder voorwaarden vereist, kan de rechter de beschermingsmaatregel verlengen. Dat kan alleen op basis van een omstandig verslag van de verantwoordelijke behandelende arts. Die verlenging is beperkt tot maximaal één jaar. 

Herziening

De verlenging kan op elk moment herzien worden door:

  • de rechter zelf;
  • of op verzoek van de persoon met een psychiatrische aandoening;
  • of op verzoek van enige belanghebbende.

Het verzoek tot herziening moet worden gesteund door een verklaring van een arts.

Tijdens de vrijwillige behandeling onder voorwaarden kan de persoon met een psychiatrische aandoening, met het oog op een meer geschikte behandeling, kiezen voor een andere behandelende arts.

Dat kan op verzoek van:

  • de beschermde persoon met een psychiatrische aandoening zelf;
  • of op verzoek van de nieuwe behandelende arts.

De beslissing wordt steeds genomen in overleg met de verantwoordelijke behandelende arts.

Als de voorwaarden verbonden aan de vrijwillige behandeling niet correct worden nageleefd of als de geestestoestand van de beschermde persoon het vereist, kan de vrijwillige behandeling onder voorwaarden vervangen worden door een beschermende observatiemaatregel.

De verantwoordelijke behandelende arts voor de uitvoering van de vrijwillige behandeling onder voorwaarden brengt de rechter die de beslissing heeft genomen en de procureur des Konings daarvan op de hoogte en voegt een omstandig geneeskundig verslag toe. 

De gewone procedure is van toepassing. 

Indien nodig kan de procureur des Konings de spoedprocedure opstarten.

De vrijwillige behandeling onder voorwaarden loopt ten einde vóór het verstrijken van de termijn van 40 dagen of de verlenging, indien dat wordt beslist door:

1. de rechter die de vrijwillige behandeling onder voorwaarden heeft opgelegd. Dat kan op verzoek van:

  • de beschermde persoon met een psychiatrische aandoening zelf;
  • of enige belanghebbende;

De gewone procedure is van toepassing;

2. de procureur des Konings die de vrijwillige behandeling onder voorwaarden heeft voorgesteld, zolang de rechter niet heeft beslist;

3. de verantwoordelijke behandelende arts voor de uitvoering van de vrijwillige behandeling onder voorwaarden.