De gevangenis van Hoei is een van de kleinere inrichtingen van het land en werd gebouwd in 1871. In het begin diende zij als arresthuis maar nu verblijven er ook veroordeelden.

Geschiedenis

Het was de ondernemer Alexandre Léanne die het cellulair arresthuis bouwde op het voormalige eigendom van de Minderbroeders Capucijnen. Architect Vierset-Godin was verantwoordelijk voor de plannen en in 1871 volgde de inhuldiging van de inrichting. Het arresthuis was aanvankelijk bedoeld voor een gevangenisbevolking van 60 personen (42 mannen en 18 vrouwen).

In de vroege ochtend van 31 december 1943 deed een gewapend commando van een 20-tal verzetsleden een inval in de gevangenis om verzetslieden te bevrijden, onder wie zeven terdoodveroordeelden die de dag daarop door de Duitsers zouden worden geëxecuteerd.

In 1945 werden in de gevangenis tal van politieke delinquenten opgesloten: collaborateurs, krijgsgevangenen enzovoort.

Van 1955 tot 1975 fungeerde de gevangenis als observatiecentrum ter oriëntering van de delinquenten naar het 'centre pénitentiaire école' te Marneffe. Dit gebeurde in de hoedanigheid van 'modelgevangenis' met een open regime. De gedetineerden verbleven daar ter observatie met het oog op hun overbrenging naar de inrichting die voor hun toestand geschikt was.

Regime

De gevangenis van Hoei wordt gekenmerkt door een progressief regime. Elk niveau heeft aldus een specifiek karakter. Het gelijkvloers, meestal de vierde afdeling genoemd, is het niveau waarop alle gedetineerden, zowel beklaagden als veroordeelden, bij aankomst in observatie worden geplaatst. Deze afdeling fungeert volgens een gesloten regime. De gedetineerden hebben er geen recht op avondactiviteiten of buitengewone activiteiten. Volgend elektrisch materiaal is niet toegelaten: apparatuur voor videospelletjes, verwarming, een ventilator en een koelkast. Zij hebben recht op het bezoek ‘kinderen-papa’ (op aanvraag van de desbetreffende dienst). De observatieperiode blijft zes weken. De vierde afdeling is de plaats waar de gedetineerden in afzondering leven in hun verblijfsruimte. Via observatie wordt het gedrag van de gedetineerden van die afdeling geëvalueerd. Dit is een essentieel criterium bij het overwegen van de overgang naar het eerste niveau en dat naargelang de mogelijkheden (overbevolking).

Het regime op het eerste niveau (afdeling twee en vijf) is eveneens een gesloten regime. De elektrische apparaten die verboden zijn op de vierde afdeling zijn op dit niveau toegelaten. De gedetineerden (behalve de ‘gestraften’) op dit niveau kunnen deelnemen aan de activiteiten.

De vleugel A (2e en 3e sectie) heeft een open regime. Op verschillende momenten tijdens de dag staan de celdeuren open. De deuren kunnen echter gesloten worden of blijven op bevel van de directeur of van de penitentiair assistent van dienst. De elektrische apparaten die verboden zijn op de vierde afdeling zijn ook hier toegelaten. De gedetineerden kunnen deelnemen aan de activiteiten, behalve de gestraften. Een verblijf op die sectie is enkel mogelijk mits het verkrijgen van een bepaald soort tewerkstelling (diender sectie, keuken, technische ploeg of tuin) en het akkoord van de directie. Een lijst van gedetineerden die in aanmerking komen voor tewerkstelling wordt bijgehouden naargelang hun datum van binnenkomst in de gevangenis. Gedetineerden die een opleiding hebben voltooid in de gevangenis krijgen voorrang. Criteria zoals gedrag, activiteit (werk, opleiding), duur van de detentie en rechtspositie (beklaagde of veroordeelde) worden bij die gelegenheid geanalyseerd.

Infrastructuur

De gevangenis van Hoei, die momenteel fungeert als arrest- en strafhuis, biedt plaats aan zowel gedetineerden in voorlopige hechtenis als veroordeelde gedetineerden. Het betreft een kleinschalig gebouw in T-vorm dat aansluit bij een sterfiguur met drie armen die overeenstemmen met de verschillende gangen. Het cellulair complex is open op drie niveaus en beschikt over een capaciteit van 63 plaatsen. De cellen zijn geconstrueerd als eenpersoonscellen, maar vaak verblijven er twee gedetineerden. Er zijn drie driepersoonscellen en twee vierpersoonscellen.