De Europese Unie is actief in tal van beleidsdomeinen: economisch, sociaal en financieel.
Voorts voert zij een gezamenlijk buitenlands en veiligheidsbeleid.
Op het vlak van justitie organiseert de Europese Unie justitiële samenwerking in burgerlijke zaken om voor de burger de toegang tot justitie te vergemakkelijken en ziet zij toe op de naleving van de fundamentele rechten.
Daarnaast organiseert zij justitiële samenwerking in strafzaken en politiële zaken.
Het Verdrag betreffende de werking van de Europese Unie bepaalt in dat verband vijf actiedomeinen:
- 'operationele' samenwerking tussen de politiediensten, douane-autoriteiten en andere autoriteiten die in de lidstaten bevoegd zijn voor de vaststelling van misdrijven, zowel rechtstreeks als via Europol
- justitiële samenwerking tussen de gerechtelijke overheden en andere bevoegde overheden van de lidstaten, onder andere via Eurojust
- misdaadpreventie
- de harmonisering van de bepalingen inzake strafrecht in de lidstaten
- de instelling van een Europees openbaar ministerie ter bestrijding van strafbare feiten die de financiële belangen van de Unie schaden