Door de inwerkingtreding op 31 maart 2019 van de wet van 18 juni 2018 (Titel II: modernisering van de burgerlijke stand), gewijzigd door de wet van 21 december 2018, is de procedure voor de erkenning van adoptiebeslissingen die in het buitenland zijn genomen lichtjes gewijzigd.
Zoals bepaald in artikel 367-2 van het Burgerlijk Wetboek blijft de federale centrale autoriteit (FCA) verantwoordelijk voor de erkenning van adoptiebeslissingen die in het buitenland zijn genomen.
De FCA stelt echter niet langer een bewijs van registratie op. Zodra de adoptiebeslissing is erkend, verstuurt de FCA de noodzakelijke gegevens over de adoptiebeslissing door in de vorm van een attest. Dit attest wordt verstuurd naar de ambtenaar van de burgerlijke stand van de plaats waar de geadopteerde wordt ingeschreven, of, indien nodig, de plaats waar de adoptanten zijn ingeschreven.De ambtenaar van de burgerlijke stand kan dan onmiddellijk de akte van adoptie opstellen.
De akte van adoptie geldt als bewijs van de erkenning van de buitenlandse adoptiebeslissing door de FCA.
Bij een buitenlandse adoptie wordt het adoptiekind vanuit zijn land van herkomst overgebracht naar België, hetzij nadat de adoptie in het buitenland is uitgesproken, hetzij met het oog op een adoptiebeslissing in België (pre-adoptieve plaatsing).
Een buitenlandse adoptie kan slechts wanneer voor een kind in nood alle mogelijke middelen tot plaatsing (in zijn familiale, sociale of andere omgeving) in het herkomstland uitgeput zijn en geen enkele andere duurzame oplossing kan gevonden worden. Dit noemt men het subsidiariteitsprincipe waarop iedere buitenlandse adoptie wordt getoetst.
Het traject omvat de volgende stappen
1. Aanvraag
2. Voorbereidingscursus
3. Geschiktheidvonnis: de familierechter beslist of u mag adopteren
4. Begeleiding van het adoptieplan
5. Adoptiebeslissing in het land van herkomst
6. Erkenning van de buitenlandse adoptiebeslissing door de federale centrale autoriteit
7. Inschrijving bij de gemeente
Aanvraag
De eerste verplichte stap is zich aanmelden bij de bevoegde centrale autoriteit van de gemeenschap (CAG) met uw plan om een kind uit het buitenland te adopteren.
Indien u in het Vlaamse Gewest woont, contacteert u:
Kind en Gezin , Vlaamse centrale autoriteit voor adoptie (VCA) |
Hallepoortlaan 27 |
1060 Brussel |
Tel.: 02 533 14 76 |
Website: www.kindengezin.be |
E-mail: adoptie@kindengezin.be |
Indien u in het Waalse Gewest woont, contacteert u naargelang uw woonplaats:
Ministère de la Communauté française | Ministerium der Deutschesprachigen Gemeinschaft |
Direction générale de l’Aide à la jeunesse - Direction de l’Adoption | Zentrale Behörde der Gemeinschaft für Adoption (ZBGA) |
Avenue Léopold II 44-1080 Bruxelles | Aachener Straße 62 - 4700 Eupen |
Tel.: 02 413 41 35 | Tel.: 087 59 64 48 |
Website: www.adoptions.be | Website: http://www.ostbelgienlive.be/ |
E-mail: adoptions@cfwb.be | E-mail: zbga@dgov.be |
Indien u in het Brussels Hoofdstedelijke Gewest woont, dan kunt u kiezen tussen de Vlaamse Gemeenschap en de Franse Gemeenschap.
Voorbereiding op de adoptie
De voorbereiding informeert u over de stappen van de adoptieprocedure en de juridische gevolgen ervan.
Tijdens het voorbereidingsprogramma ontvangt u ook alle informatie over wat een adoptie in de praktijk betekent voor u als adoptieouder en voor het adoptiekind. Een adoptie brengt immers grote uitdagingen met zich mee en vraagt een opvolging na de eigenlijke adoptieprocedure.
De voorbereidingscursus omvat informatie- en bewustmakingssessies. Op het einde van de cursus ontvangt u het bewijs van voorbereiding.
Geschiktheidvonnis
Nadat u het bewijs van voorbereiding heeft ontvangen, moet de familierechter u geschikt verklaren om een buitenlands kind te adopteren.
Daartoe dient u een aanvraag in bij de griffie van de familierechtbank. De familierechter zal een maatschappelijk onderzoek laten instellen. De centrale autoriteit van de gemeenschap bepaalt welke dienst dat maatschappelijk onderzoek uitvoert.
Als het resultaat van dat onderzoek positief is, spreekt de familierechter een geschiktheidvonnis uit.
Vervolgens wordt er een verslag opgesteld dat gegevens bevat over uw identiteit, uw wettelijke bekwaamheid, uw persoonlijke achtergrond, uw gezinssituatie, uw gezondheidstoestand en uw sociaal milieu. Het herkomstland zal, op basis van dit verslag, een adoptiekind toewijzen als u aan de specifieke noden en behoeften van het kind tegemoetkomt.
Het geschiktheidvonnis is vier jaar geldig. Als de adoptieprocedure dan nog niet is afgerond, kunt u vragen om een verlenging van twee jaar.
Begeleiding van de adoptie
Heeft u een geschiktheidvonnis gekregen, dan wordt het vonnis samen met het verslag verstuurd naar de erkende adoptiedienst van uw keuze.
De adoptiedienst is de tussenschakel tussen u en de buitenlandse autoriteiten. Dit betekent dat de adoptiedienst:
- u helpt bij de samenstelling van uw dossier
- het dossier aan de buitenlandse autoriteiten bezorgt
- het kindvoorstel ontvangt en aan u bezorgt.
De adoptiedienst zal uw plan enkel steunen als het overeenstemt met de voorwaarden voor adoptie in het land van herkomst van uw adoptiekind.
Elke erkende adoptiedienst werkt met een beperkt aantal landen. In uitzonderlijke gevallen kan het plan rechtstreeks worden begeleid door de centrale autoriteit van de gemeenschap (zelfstandige adoptie).
Wanneer u én de centrale autoriteit van de gemeenschap het kindvoorstel goedkeuren, bereidt de dienst u voor op de procedure in het land van herkomst en de ontmoeting met het kind.
De uitspraak over de adoptie gebeurt door een vonnis of een administratieve beslissing in het land waar u een kind adopteert.
Tussen de landen onderling bestaan er verschillen over:
- de procedures;
- uw aanwezigheid ter plaatse gedurende een bepaalde periode;
- de voorwaarden met betrekking tot uw leeftijd of uw burgerlijke staat;
- de gevolgen van de (gewone of volle) adoptie.
Legalisatie
In functie van het land waar u het document gaat gebruiken en van het type document, zal een legalisatie of een apostille nodig zijn.
Legalisatie is de procedure waarbij een ambtenaar de echtheid van een handtekening op een document bevestigt. Ook de hoedanigheid van de ondertekenaar wordt gecontroleerd. De legalisatie zegt echter niets over de inhoud van een document.
De adoptiebeslissing en de geboorteakte die u verkreeg van een buitenlandse autoriteit moeten gelegaliseerd worden of voorzien van een stempel met apostille door onze diplomatiek post in het betrokken land. Dat moet in orde zijn vóór u de documenten aan de federale centrale autoriteit berzorgt. Verdere informatie hierover vindt u op de website van de FOD Buitenlandse Zaken.
Erkenning
De federale centrale autoriteit is de dienst Internationale adoptie bij de FOD Justitie. Deze dienst moet alle buitenlandse adoptiebeslissingen erkennen en registreren.
Verzoek tot erkenning
Om de erkenning te verkrijgen, moet u de originele, gelegaliseerde adoptiedocumenten aan de federale centrale autoriteit bezorgen. Bij het formulier verzoek tot erkenning vindt u de volledige lijst met documenten die u moet voorleggen.
De erkenning moet plaatsvinden vóór de overbrenging van het adoptiekind naar België; de ambassade heeft immers de toestemming van de federale centrale autoriteit nodig om voor uw adoptiekind een paspoort of een visum uit te reiken.
Gevolgen van de erkenning
- België geeft gevolg aan de buitenlandse adoptiebeslissing waardoor u in België wettelijk wordt erkend als ouder van het kind dat u adopteert;
- alle Belgische autoriteiten en overheden erkennen de adoptieve afstamming;
- het minderjarige kind krijgt de Belgische nationaliteit indien u Belg bent.
De erkenning vermeldt:
- de nieuwe naam en/of voornaam van het kind
- u als wettelijke ouder van het kind
- of de buitenlandse beslissing gelijkgesteld wordt aan een gewone of volle adoptie
U krijgt de buitenlandse adoptiedocumenten nadien terug om uw adoptiekind in te schrijven bij de gemeente.
Inschrijving bij de gemeente
Zodra de buitenlandse adoptiebeslissing (ook van niet-Belgen) is erkend, verstuurt de FCA de noodzakelijke gegevens, in de vorm van een attest, voor de opmaak van de akte van adoptie (op basis van de buitenlandse akte) en de akte van geboorte (op basis van de buitenlandse akte) naar de ambtenaar van de burgerlijke stand waar de geadopteerde wordt ingeschreven.
Het is pas na aflevering van dat attest dat de ambtenaar van de burgerlijke stand de akte van adoptie en de akte van geboorte opmaakt en dat de geadopteerde kan ingeschreven worden als zoon/dochter en een rijksregister krijgt.
Een kopie van de twee akten moet onmiddellijk worden overgemaakt aan de FCA.
De adoptieouders moeten niet meer naar de dienst bevolking gaan om het kind in te schrijven.
Een voorafgaande controle moet alleen maar gebeuren wanneer de gemeentelijke bevolkingsdienst twijfels heeft over de effectieve verblijfplaats van het geadopteerde kind op het adres van adoptanten.