Belgische kinderen geboren na 1 juni 2014
Ouders kunnen hun kinderen de naam geven van de vader/meemoeder, de naam van de moeder of een dubbele naam (in de volgorde die ze wensen). Ze kiezen die naam als ze de geboorte aangeven.
Zijn ze het daarover oneens, dan draagt het kind sinds 1 januari 2017 de naam van de vader/meemoeder én de naam van de moeder, naast elkaar in alfabetische volgorde met niet meer dan één naam voor elk van hen. Dragen de vader/meemoeder en de moeder, of een van hen, een dubbele naam? Dan kiest de betrokkene welk deel van de naam het kind overneemt. Zo niet dan wordt het deel van de dubbele naam dat alfabetisch eerst komt doorgegeven.
Adoptanten krijgen dezelfde keuze voor hun geadopteerd kind. Dat geldt ook voor ouders bij een postnatale erkenning van vaderschap of meemoederschap.
De naamskeuze geldt in principe voor alle gemeenschappelijke kinderen die nadien worden geboren en is onherroepelijk.
Belgische kinderen geboren vóór 1 juni 2014
Voor minderjarige kinderen geboren of geadopteerd vóór 1 juni 2014 is het mogelijk om een naamsverandering aan te vragen bij uw gemeentebestuur. Volgens de bepalingen van de wet van 8 mei 2014 mag dat de naam van de moeder, de vader, de meemoeder of de dubbele naam zijn. De voorwaarden zijn gelijkaardig als de afstamming tegenover de moeder of een meemoeder is vastgesteld.
De naamsverandering kan gebeuren bij de geboorte of de adoptie van een nieuw gemeenschappelijk kind of bij de erkenning van een minderjarig kind geboren vóór 1 juni 2014. U vraagt de naamsverandering aan via een gezamenlijke verklaring binnen het jaar na de geboorte, de erkenning of de adoptie.
Kinderen geboren na 1 januari 2018 met meerdere nationaliteiten
Sinds 1 januari 2018 kunnen ouders van een kind dat meerdere nationaliteiten bezit bij de toekenning van de familienaam verkiezen om niet de Belgische maar een andere naamwetgeving toe te passen die aansluit bij een van de nationaliteiten van het kind.
Die keuze kan u aangeven bij de ambtenaar van de burgerlijke stand op het ogenblik van de inschrijving in het (consulair) bevolkingsregister, vreemdelingenregister of wachtregister of op het tijdstip van opname van de akte in de Databank van Akten van de Burgerlijke Stand (DABS).
De verklaring moet gebeuren binnen vijf jaar na de uitspraak van de buitenlandse beslissing of het opstellen van de akte waarmee de verandering van de naam of voornamen is vastgesteld.
De verklaring is enkel mogelijk als het recht van de staat waar de beslissing werd gewezen of waar de akte werd opgesteld niet voorziet in deze keuzemogelijkheid.
Artikel 39 Wetboek internationaal privaatrecht
Informatie
Voor meer informatie kan u terecht bij de ambtenaar van de burgerlijke stand van uw gemeente.
Kinderen van wie de afstamming wijzigt
Bijkomende afstammingsband
Een kind met één ouder verkrijgt een tweede afstammingsband met een andere ouder (door latere erkenning of na gerechtelijk onderzoek).
Is het kind minderjarig dan kunnen de ouders de familienaam van het kind wijzigen door een verklaring af te leggen voor de overheidsinstantie die de nieuwe afstammingsband vastlegt (de ambtenaar van de burgerlijke stand of de rechter). Meerderjarige kinderen kunnen dat zelf doen. Er zijn twee opties om de naam te wijzigen. Ofwel geven zij het kind de naam van de persoon ten aanzien van wie de afstamming als tweede komt vast te staan, ofwel geven ze een naam die samengesteld is uit hun twee namen, in de door hen gekozen volgorde met niet meer dan één naam voor elk van hen. Als ze geen keuze maken of als er daarover geen akkoord is, draagt het kind de dubbele naam in alfabetische volgorde.
Wanneer de afstamming vastgesteld wordt door een laattijdige erkenning, moeten de ouders de gemeenschappelijke verklaring afleggen op het ogenblik van de erkenning.
Wie de nieuwe afstammingsband ook vaststelt - de ambtenaar van de burgerlijke stand of de rechter - het minderjarige kind ouder dan 12 jaar moet altijd instemmen met de naamskeuze die de ouders voorstellen. Als het kind die toestemming niet geeft, blijft de naam ongewijzigd.
Als het kind meerderjarig is, is het niet aan de ouders om die keuze te maken. Het is aan het meerderjarige kind zelf om de verklaring van naamskeuze bij de aangifte van erkenning te voegen of de nieuwe naam door de rechter te laten vastleggen. Zo niet blijft de naam dezelfde.
Gewijzigde afstammingsband
Als een afstammingsband van het minderjarige kind wijzigt na een vordering tot betwisting van de afstamming, dan heeft dat gevolgen voor de familienaam. De rechter neemt in het vonnis akte van de nieuwe naam van het kind die de ouders kiezen uit de wettelijke mogelijkheden of die de wet verplicht vast te stellen (het kind neemt de naam aan van de enige overblijvende ouder; bij onenigheid of afwezigheid van keuze krijgt het kind de dubbele naam in alfabetische volgorde).
Als een afstammingsband van een kind van meer dan 12 jaar wijzigt na een vordering tot betwisting van de afstamming, dan kan de familienaam enkel veranderen met diens toestemming. Zonder die toestemming blijft de naam ongewijzigd.
De rechter neemt in het vonnis akte van de nieuwe naam die het meerderjarige kind kiest uit de wettelijke opties.
Artikel 335ter, §§ 2 en 3 oud BW
Naamswijziging van het kind door wijziging van de afstamming van de ouder
De afstamming van meerderjarige ouders kan veranderen (bijvoorbeeld na een vordering tot betwisting van een afstammingsband). Daardoor kan ook hun naam wijzigen wat dan weer gevolgen kan hebben voor de naam van hun kinderen als ze die hun naam geheel of gedeeltelijk hebben doorgegeven (in het geval van een dubbele naam). Het kind kan opnieuw de naam krijgen die die de ouders in het verleden hebben gekozen (naam van de vader, naam van de moeder, dubbele naam in alfabetische volgorde).
Als het kind jonger is dan 12 jaar, past de ambtenaar van de burgerlijke stand de akten van de burgerlijke stand van het kind aan zonder dat daarvoor administratieve stappen nodig zijn.
Als het kind ouder is dan 12 jaar, past de ambtenaar van de burgerlijke stand de akten van de burgerlijke stand aan als het kind daar uitdrukkelijk om vraagt. Als het kind ontvoogd of meerderjarig is, dan kan het die procedure alleen volgen. Niet-ontvoogde minderjarigen ouder dan 12 jaar moeten zich laten bijgestaan door hun ouders of hun wettelijke vertegenwoordiger. De procedure moet volgen binnen het jaar na de kennisgeving van de wijziging van de afstamming van de ouder aan het kind.