In het kader van een internationale overeenkomst

Deze statistieken hebben betrekking op dossiers die werden geopend met het oog op de toepassing van het Verdrag van ’s-Gravenhage van 25/10/1980 betreffende de burgerrechtelijke aspecten van internationale ontvoering van kinderen, dat voor de landen van de Europese Unie – met uitzondering van Denemarken – is aangevuld met EG-Verordening 2201/2003 van 27/11/2003 (Brussel II bis).

Staten waarmee België is gebonden voor de toepassing van het Verdrag van ’s-Gravenhage van 25/10/1980 zijn Argentinië, Australië, Bahama’s, Belize, Bosnië en Herzegovina, Brazilië, Bulgarije, Burkina Faso, Canada, Chili, Colombia, Costa Rica, Cyprus, Denemarken, Dominicaanse Republiek, Duitsland, Ecuador, El Salvador, Estland, Fiji, Finland, Frankrijk, Georgië, Griekenland, Guatemala, Honduras, Hongarije, Hongkong, Ierland, Ijsland, Israël, Italië, Kroatië, Letland, Litouwen, Luxemburg, Macau, Macedonië, Malta, Mauritius, Mexico, Moldavië, Monaco, Montenegro, Nederland, Nicaragua, Nieuw-Zeeland, Noorwegen, Oekraïne, Oezbekistan, Oostenrijk, Panama, Paraguay, Peru, Polen, Portugal, Roemenië, Saint Kitts en Nevis, San Marino, Servië, Slovenië, Slowakije, Spanje, Sri Lanka, Thailand, Tsjechië, Turkmenistan, Turkije, Uruguay, Venezuela, Verenigd Koninkrijk van Groot-Brittannië en Noord-Ierland, Verenigde Staten van Amerika, Zuid-Afrika, Zweden en Zwitserland.

Deze dossiers hebben betrekking op verzoeken tot terugkeer van een kind na een ongeoorloofde grensoverschrijdende overbrenging of op verzoeken tot uitoefening van grensoverschrijdend omgangsrecht.

  1. In 2008 heeft de Belgische centrale autoriteit 136 nieuwe dossiers geopend en in totaal 297 dossiers behandeld. In vergelijking met de voorgaande jaren betekent dit een duidelijke stijging van het aantal dossiers. De meeste dossiers, waarbij België verzoekende of aangezochte Staat is, werden geopend met Frankrijk (27), Nederland (19), Italië (8), Spanje, Polen en Portugal (7), Duitsland en Turkije (6) en het Verenigd Koninkrijk (5).
  1. In bijna 65% van de in 2008 geopende dossiers met het oog op toepassing van het Verdrag van ’s-Gravenhage 25/10/1980 is België de verzoekende Staat.

    De meest voorkomende landen bij verzoeken van België zijn Nederland (19) en  Frankrijk (9).
  2. Nog in 2008 heeft de Belgische centrale autoriteit 73 vóór 2008 geopende dossiers en 43 in 2008 geopende dossiers afgesloten. Dus in totaal 116 dossiers.

    Van de 43 dossiers, in 2008 geopend en afgesloten, zijn er ongeveer evenveel dossiers afgesloten om reden van vrijwillige terugkeer (11) als om reden van een terugkeer na een juridische beslissing (13). In 9 andere gevallen werd het verzoek ingetrokken en in de overige 10 zaken werd het dossier afgesloten omwille van andere motieven (bv. geen lokalisatie mogelijk, zonder gevolggeving door de ouder).
  3. Er werden ook een dertig-tal dossiers in 2008 uitsluitend op grond van de Verordening Brussel II bis geopend (omgangsrecht, grensoverschrijdende plaatsing, doorgeleiding zorgmelding, enz.).

  4. Tevens werd een zeven-tal keer schriftelijk preventief advies verleend teneinde een ongeoorloofde grensoverschrijdende overbrenging te vermijden.

    Er werden 102 telefonische oproepen geregistreerd (via de permanentielijn 02/542.67.00) waarbij mondeling advies werd verleend van preventieve aard (35) alsook aangaande het verstrekken van algemene inlichtingen. Tijdens de werkuren komen deze oproepen toe bij medewerkers van het Federaal Aanspreekpunt (indien geen verbinding wordt oproep geregistreerd op een antwoordapparaat), terwijl oproepen buiten de werkuren worden beantwoord door een telefonische wachtdienst die 24 uur op 24 uur bereikbaar is. Via deze telefonische wachtlijn werd het Federaal Aanspreekpunt internationale kinderontvoeringen buiten de werkuren 30 keren gecontacteerd.*

    Ook via de mailbox van de dienst (kinderontvoering@just.fgov.be) werd 12 keren een éénmalige inlichting verschaft aan ouders.

  1. 20 keren stond de centrale autoriteit behoeftige ouders financieel bij in het kader van de terugkeer van het kind (7) of het omgangsrecht (13).
  2. De psycholoog is opgetreden in 48 nieuwe individuele dossiers (ondersteuning van ouders-slachtoffers, gesprek met de juristen, follow-up van de terugkeer van het kind en erna,…).

* De bevoegdheid van centrale autoriteit in het kader van het Verdrag van ’s-Gravenhage van 25 oktober 1980 betreffende de burgerrechtelijke aspecten van de ontvoering van kinderen wordt de facto uitgeoefend door het Federaal Aanspreekpunt internationale kinderontvoeringen.

In het kader waar er geen internationale overeenkomst is

In samenwerking met de FOD Buitenlandse Zaken behandelt de FOD Justitie ook dossiers inzake kinderontvoering en grensoverschrijdend omgangsrecht in het kader van de Belgisch-Marokkaanse raadgevende commissie en de Belgisch-Tunesische raadgevende commissie.

  1. In 2008 werden er 4 nieuwe dossiers geopend met Marokko (waarbij België telkens als verzoekende Staat optrad) en 5 met Tunesië (waarvan België in 2 dossiers als aangezochte Staat en in 3 als verzoekende Staat optrad).
  2. Afgesloten dossiers:
      • van de dossiers die in 2008 werden geopend werden er 2 met Tunesië in 2008 ook afgesloten
  3. Nog 29 lopende dossiers eind 2008:
      • 10 met Marokko
      • 19 met Tunesië

Allerlei

1. Werkgroep statistieken

Om naar de toekomst toe de cijfers van de dossiers internationale kinderontvoeringen te kunnen vergelijken en aldus eventueel een globaal beeld te kunnen geven, werd in 2008 een aanvang genomen van de werkzaamheden van de werkgroep statistieken.

Deze werkgroep bestaat uit de partners, die eveneens met deze problematiek te maken krijgen, met name de FOD Buitenlandse Zaken, Child Focus en de gerechtelijke autoriteiten.

Voor 2008 is het echter nog niet mogelijk om cijfers weer te geven van het aantal dossiers dat gemeenschappelijk is met de andere partners omdat niet elk van deze instanties op dezelfde basis optreedt. Naar de toekomst toe (voor de cijfers van 2009) werden met de FOD Buitenlandse Zaken en met Child Focus de te gebruiken criteria aangepast om zo te kunnen komen tot een lijst van dossiers die gemeenschappelijk zijn.

De werkgroep zal op geregelde tijdstippen samenkomen om de bekomen resultaten te bespreken. Voor wat betreft de gerechtelijke autoriteiten is het op dit ogenblik echter, om praktische redenen, niet mogelijk om de cijfers te vergelijken.

2. Ontmoeting met de ouders (slachtoffers)

Er werd op 28 april 2008 een informatie- en overlegvergadering georganiseerd tussen het Federaal Aanspreekpunt en de ouders op verzoek van wie een dossier werd geopend en op dat moment wordt behandeld.

De bijeenkomst had een meervoudig doel. Enerzijds wenste het Federaal Aanspreekpunt de ouders te informeren over hun rechten in het kader van een internationale kinderontvoering of grensoverschrijdend omgangsrecht, de individuele rechtsprocedures, de bevoegdheden van het Federaal Aanspreekpunt alsook de beperkingen van de actiemogelijkheden. Anderzijds konden ouders van hun kant meer toelichting geven over de moeilijkheden waarmee zij geconfronteerd worden alsook positieve elementen meedelen.

3. Brochure

De eerste werkzaamheden zijn aangevat om de bestaande brochure van 2006 te vernieuwen en te actualiseren.

De brochure kan geraadpleegd worden via http://www.just.fgov.be/ – Justitie van A tot Z – Internationale kinderontvoeringen.

4. Internationaal

Er werd door medewerkers van de dienst internationale rechtshulp in burgerlijke zaken* deelgenomen aan volgende vergaderingen die verband houden met de materie:

  1. Vergadering van contactpunten** (21 april 2008): bemiddeling in burgerlijke zaken;
  2. Vergadering van contactpunten (19 juni 2008): 2de vergadering van de centrale autoriteiten aangewezen op grond van art. 53 van de Verordening BRU II bis;
  3. Project Euromed Justice II (23 en 24 oktober 2008): vergadering in Marokko aangaande het oplossen van grensoverschrijdende conflicten inzake familiale aangelegenheden;
  4. Ronde tafel (29 oktober 2008) georganiseerd door Missing Children Europe in Athene aangaande “Missing Children Europe: adressing the problem”.

* Het Federaal Aanspreekpunt is er een onderdeel van de dienst internationale rechtshulp in burgerlijke zaken.

** In het kader van de Beschikking (EG) nr. 2001/470 van de Raad van 28 mei 2001 betreffende de oprichting van een Europees justitiël netwerk in burgerlijke en handelszaken.