Op 19 juni 2019 vernietigde het Grondwettelijk Hof gedeeltelijk de Transgenderwet van 25 juni 2017. Tot er een nieuwe regeling is, kan u nog steeds volgens de huidige procedure een aanpassing tot geslachtsregistratie aanvragen bij de burgerlijke stand.
Transgenders kunnen sinds 1 januari 2018 ook zonder te moeten voldoen aan medische voorwaarden hun geslachtsregistratie en voornamen officieel laten aanpassen.
De nieuwe regeling is bepaald in de wet van 25 juni 2017 en is op 1 januari 2018 in werking getreden.
Sindsdien moet een transgenderpersoon niet meer voldoen aan bepaalde medische voorwaarden om het geslacht en de voornaam officieel te laten aanpassen op de akten van de burgerlijke stand en in het bevolkingsregister.
Aanpassing van de geslachtsregistratie
Deze procedure is gericht op personen die de overtuiging hebben dat het geslacht vermeld op de geboorteakte niet overeenstemt met zijn of haar innerlijk beleefde genderidentiteit (hierna aangeduid als ‘de aanvrager’).
Procedure
De procedure bestaat uit twee stappen.
1. De aangifte
Wat?
De aanvrager doet aangifte van zijn of haar wens om officieel van geslacht te veranderen.
Waar?
De aangifte gebeurt bij de ambtenaar van de burgerlijke stand van de gemeente of stad waar de aangever is ingeschreven in het bevolkingsregister of in het vreemdelingenregister. Als dit niet mogelijk is, gebeurt de aangifte bij de ambtenaar van de burgerlijke stand van de gewone verblijfplaats of, indien dit niet kan, bij die van Brussel.
Hoe?
- De aanvrager overhandigt een ondertekende verklaring waarin staat dat hij of zij er al een hele tijd van overtuigd is dat het geslacht vermeld in de geboorteakte niet overeenstemt met zijn of haar innerlijk beleefde genderidentiteit.
- In de verklaring bevestigt de aanvrager dat hij of zij wenst dat dit administratief en juridisch wordt aangepast.
- De ambtenaar van de burgerlijke stand informeert de aanvrager over het verdere verloop van de procedure en de gevolgen.
- De ambtenaar neemt akte van de verklaring.
- De aanvrager ontvangt hiervan een ontvangstbewijs dat verwijst naar de brochure over de administratieve en juridische gevolgen van de aanpassing van de geslachtsregistratie.
- Binnen de drie dagen informeert de ambtenaar van de burgerlijke stand de procureur des Konings voor advies.
- De procureur des Konings verleent zijn advies binnen de drie maanden:
- Hij kan een negatief advies verlenen wegens strijdigheid met de openbare orde. In dat geval weigert de ambtenaar van de burgerlijke stand de akte tot aanpassing van de geslachtsregistratie op te maken;
- Bij gebrek aan een negatief advies of indien geen advies werd uitgebracht binnen de drie maanden, wordt het advies als positief beschouwd. De procedure kan dan worden voortgezet.
2. Opmaak van de akte
Wat?
De aanvrager verschijnt een tweede keer voor de ambtenaar van de burgerlijke stand en bevestigt zijn of haar eerste verklaring.
Waar?
Bij de ambtenaar van de burgerlijke stand waar de aanvrager zijn of haar eerste verklaring deed.
Wanneer?
Minimaal drie en maximaal zes maanden na de aangifte.
Hoe?
- De aanvrager overhandigt een tweede verklaring die zijn of haar eerdere overtuiging bevestigt.
- De aanvrager bevestigt dat hij of zij zich bewust is van de administratieve en juridische gevolgen en van het onherroepelijke karakter van de aanpassing van de geslachtsregistratie.
- Daarna volgt de opmaak van de akte tot aanpassing van de geslachtsregistratie.
Voor wie?
Deze mogelijkheid staat open voor personen die de overtuiging hebben dat het geslacht vermeld op de geboorteakte niet overeenstemt met zijn of haar innerlijk beleefde genderidentiteit.
Om de procedure op te starten, zijn er geen bijkomende voorwaarden voor:
- de meerderjarige Belgen en meerderjarige vreemdelingen die zijn ingeschreven in het bevolkingsregister of in het vreemdelingenregister;
- de ontvoogde minderjarige Belgen en ontvoogde minderjarige vreemdelingen die zijn ingeschreven in het bevolkingsregister of het vreemdelingenregister.
Niet-ontvoogde minderjarige Belgen en niet-ontvoogde minderjarige vreemdelingen die zijn ingeschreven in het bevolkingsregister of in het vreemdelingenregister kunnen ook een aanpassing van de geslachtsregistratie aanvragen indien ze voldoen aan de volgende voorwaarden:
- ze zijn minstens 16 jaar oud,
- ze worden bijgestaan door hun ouders of hun wettelijke vertegenwoordiger,
- ze geven een verklaring af van een kinder- en jeugdpsychiater die bevestigt dat het gaat om een vrije en bewuste keuze.
Aanpassing van de voornaam
Deze procedure is bestemd voor personen die de overtuiging hebben dat het geslacht vermeld op de geboorteakte niet overeenstemt met zijn of haar innerlijk beleefde genderidentiteit (hierna aangeduid als ‘de aanvrager’).
Nieuwe procedure
Sinds 1 augustus 2018 is de procedure om van voorna(a)m(en) te veranderen volledig overgedragen aan de gemeenten. De procedure verloopt ook sneller.
Als u van voornaam wil veranderen, kan u sinds 1 augustus 2018 uitsluitend aankloppen bij het territoriaal bevoegde gemeentebestuur.
Alle informatie, ook over de kostprijs van de procedure, krijgt u van uw gemeentediensten.
De procedure bestaat uit twee stappen.
1. De aanvraag
Wat?
De aanvrager dient zijn of haar aanvraag in bij de ambtenaar van de burgerlijke stand.
Als de aanvraag betrekking heeft op een minderjarige (jonger dan 18 jaar), moet die ondertekend zijn door de aanvrager zelf en zijn of haar beide ouders of wettelijke vertegenwoordiger.
Waar?
De verklaring wordt afgelegd voor de ambtenaar van de burgerlijke stand die territoriaal bevoegd is op grond van de volgende principes:
- als u in België gedomicilieerd bent: de gemeente waar u bent ingeschreven (of de gemeente waar het kind is ingeschreven als het gaat over een aanvraag van een minderjarige);
- als u niet meer in België bent gedomicilieerd: de Belgische gemeente waar u laatst was ingeschreven;
- als u nooit in België bent gedomicilieerd: de stad Brussel.
Hoe?
De aanvrager moet duidelijk vermelden welke aanpassing(en) van de voorna(a)m(en) hij of zij wenst en wat er dient te gebeuren met zijn of haar andere voornamen (behouden of niet, in welke volgorde?).
De aanvrager voegt volgende documenten bij de aanvraag:
- een uittreksel uit het strafregister (model 595 )
- een verklaring op eer van de persoon zelf die attesteert dat hij of zij de overtuiging heeft dat het geslacht vermeld in zijn of haar geboorteakte niet overeenkomt met zijn of haar innerlijk beleefde genderidentiteit. De gekozen voorna(a)m(en) moet(en) in overeenstemming zijn met deze overtuiging. (Het kan ook gaan om een neutrale voornaam.)
Voor wie?
Deze mogelijkheid staat open voor personen die de overtuiging hebben dat het geslacht vermeld op de geboorteakte niet overeenstemt met hun innerlijk beleefde genderidentiteit.
Enkel de volgende personen kunnen een procedure van voornaamsverandering inleiden:
- meerderjarige Belgen of staatlozen of erkende meerderjarige vluchtelingen;
- ontvoogde minderjarige Belgen of staatlozen of erkende ontvoogde minderjarige vluchtelingen.
Niet-ontvoogde minderjarige Belgen en staatlozen of erkende niet-ontvoogde minderjarige vluchtelingen kunnen ook een voornaamsverandering vragen als zij voldoen aan de volgende voorwaarden:
- ze zijn minstens 12 jaar oud;
- ze worden bijgestaan door hun ouders of hun wettelijke vertegenwoordiger.
2. Prijs
De gemeenten en steden bepalen zelf de prijs van de procedure. De prijs voor transgenders mag in geen geval meer zijn dan 10 % van de ‘normale’ prijs vastgelegd door de gemeente of stad.
Inwerkingtreding
Deze nieuwe procedures zijn op 1 januari 2018 en op 1 augustus 2018 in werking getreden.
Meer informatie
Documenten
Deze documenten zijn bekendgemaakt in het Belgisch Staatsblad.
- Brochure (*)
- Model eerste verklaring (aangifte)
- Model tweede verklaring (opmaak akte)
- Model verklaring voornaamsverandering
- Model verklaring kinder- en jeugdpsychiater
- Informatieblad met ontvangstbewijs
- Deutschsprachige Dokumente