Op 27 oktober 2017 organiseerde het directoraat-generaal Wetgeving, Fundamentele rechten en vrijheden de eerste Middag van het Recht van het seizoen 2017-2018. Deze sessie had als thema: 'Klokkenluiders: hedendaagse torenwachters?'.
Wikileaks, Edward Snowden, Luxleaks, Panama papers, … de onthulling van deze schandalen startte steevast bij klokkenluiders.
De sprekers – die beiden de noodzaak vaststelden om deze verdedigers van de democratie en het algemeen belang te beschermen – deelden hun kruisende inzichten over de definitie van de klokkenluider en de voorwaarden voor en draagwijdte van zijn noodzakelijke bescherming.
Het debat werd gemodereerd door Isabelle Minnon, die de Staat vertegenwoordigt voor het Europees Hof voor de Rechten van de Mens.
Quentin Van Enis, advocaat, dokter in de rechten, gastdocent aan de Université de Namur en aan de UCL en lid van de raad van journalistieke deontologie, schetste hoe klokkenluiders indirecte bescherming genieten door de regels voor journalisten, maar ook waarom er nood is aan rechtstreekse bescherming.
Alain Lallemand, verslaggever bij de krant Le Soir, lid van het Internationaal Consortium voor Onderzoeksjournalistiek en docent van de cursus ‘onderzoek’ aan de UCL, bood ons zijn dagelijkse praktijkervaring. De helft van de internationale onderzoeken houdt verband met informatie die afkomstig is van klokkenluiders. 80% van het werk van journalisten bestaat erin de informatie die hen door klokkenluiders wordt bezorgd, te verifiëren en op te volgen. De verslaggever pleit ervoor om het bronnengeheim van journalisten te verankeren en om de bescherming van de verontwaardigde burger en de gegevens die deze via de journalist aanlevert aan het publiek debat, te versterken.
De sprekers kwamen tot dezelfde conclusie: als we onze hedendaagse torenwachters niet kwijt willen raken, moet de bescherming van de journalisten worden versterkt en moet deze van de klokkenluiders zowel op nationaal als op internationaal niveau wettelijk worden vastgelegd.