Nieuwe Belgische arbitragewet ondersteunt de alternatieve geschillenbeslechting van de (inter)nationale zakenwereld
Op 1 september 2013 trad de nieuwe Belgische arbitragewet in werking. Die wet van 24 juni 2013 wijzigde het zesde deel van het Gerechtelijk Wetboek inzake arbitrage.
De wet werd voorbereid in nauwe samenwerking met de deskundigen van CEPINA, het Belgisch Centrum voor Arbitrage en Mediatie. De arbitragewet is ontleend aan de recentste versie van de UNCITRAL-modelwet inzake de internationale handelsarbitrage van 1985 (zoals gewijzigd in 2006).
In vergelijking met de vorige wet omvat de nieuwe wet belangrijke wijzigingen. Bepaalde bijzonderheden verbonden aan het Belgische rechtsstelsel blijven echter behouden. De grote verbeteringen zijn:
- de toevoeging van de vermogensrechtelijke aard van een geschil als nieuw criterium voor arbitrage;
- de vermelding van de basisprincipes die de arbitrageprocedure moeten leiden: de gelijkheid van de partijen, het respecteren van de rechten zowel van de verdediging als van de eiser, de loyaliteit van de debatten;
- de bevestiging dat de partijen contractueel de arbitrageprocedure kunnen organiseren, met inbegrip van de mogelijkheid tot wraking van arbiters, door in het bijzonder naar een reglement van een arbitrage-instelling te verwijzen;
- de bijstand door de gewone rechtbank ten behoeve van de bewijsvergaring;
- de organisatie van een regeling inzake voorlopige en bewarende maatregelen die door het scheidsgerecht worden bevolen;
- de centralisering van de procedures voor tenuitvoerlegging en vernietiging van arbitrale uitspraken op het niveau van de vijf belangrijkste rechtbanken van eerste aanleg, wat zal leiden tot doorgedreven specialisatie van de rechters en een efficiëntere werking;
- de afschaffing van de dubbele aanleg in vernietingsprocedures tegen arbitrale uitspraken teneinde de duurtijd van zulke procedures in te korten. Een beperkt beroep op het niveau van de Hof van Cassatie blijft echter mogelijk;
- de vermindering van de mogelijkheden om arbitrale uitspraken te vernietigen door de beperking van het aantal specifieke gronden en omstandigheden, en enkel wanneer wordt vastgesteld dat de vermeende grond de arbitrale uitspraak heeft beïnvloed.
Met die nieuwe wet streeft België ernaar om internationale en Belgische firma's een degelijk, coherent, snel en efficiënter wettelijk kader te bieden voor alternatieve geschillenbeslechting in handelszaken.
Als meertalige staat waarin de hoofdstad van de Europese Unie gelegen is en die een waaier aan zeer gespecialiseerde advocatenkantoren huisvest, heeft België de ambitie om zijn positie als een gerespecteerd arbitrageforum in Europa te versterken. De UNCITRAL heeft België onlangs vermeld als een van de weinige West-Europese landen die hun arbitragewet op de UNCITRAL-modelwet hebben gestoeld, hetgeen gunstig onthaald werd als een positief signaal.