Victim being helped

Naast een informatiebrief die de griffie, na een uitspraak van de rechter, voortaan automatisch zal sturen samen met een herwerkte meer slachtoffervriendelijke slachtofferfiche, zullen de justitiehuizen vanaf 1 september 2022 slachtoffers van een aantal ernstige misdrijven proactief informeren en bijstaan in zaken waarin een effectieve gevangenisstraf werd uitgesproken. Ook de inzage van dossiers wordt voortaan eenvoudiger voor slachtoffers dankzij de digitalisering van de dossiers. 

Systematisch informatie en bijstand voor slachtoffers  

Dit verbeterd aanbod is het resultaat van samenwerking tussen de federale regering en de deelstaten. Waar justitie vroeger afhankelijk was van individuele griffiers, krijgen slachtoffers vanaf 1 september, na een uitspraak van de rechter, volledig automatisch een informatiebrief met een slachtofferfiche toegestuurd. In die brief meldt de griffie welke rechten het slachtoffer heeft in het kader van de uitvoering van de gevangenisstraf van de veroordeelde. Via de slachtofferfiche kunnen slachtoffers aangeven hoe ze hun rechten willen uitoefenen. 

Zo kunnen slachtoffers vragen om geïnformeerd te worden over beslissingen, of gehoord te worden tijdens de zitting van de rechtbank wanneer de veroordeelde vraagt om onder bepaalde voorwaarden vrij te komen zoals bij een voorwaardelijke invrijheidstelling of een enkelband. Of ze kunnen voorwaarden zoals een contactverbod voorstellen aan de rechter. De slachtofferfiche bestaat al langer, maar werd herwerkt om deze meer helder en slachtoffervriendelijk te maken. 

Als slachtoffer van verkrachting, misdrijven die de dood veroorzaken of pogingen daartoe, zal je voortaan niet alleen geïnformeerd worden over uw rechten via de informatiebrief. De dienst slachtofferonthaal van de justitiehuizen zal ook proactief op de hoogte worden gebracht van de uitspraak. Zij zullen dan contact opnemen met het slachtoffer. Door de dienst slachtofferonthaal systematisch te betrekken kunnen ze veel sneller tussenkomen en slachtoffers proactief informatie en bijstand bieden. 

Valérie Glatigny, de huidige Voorzitter van IMC Justitiehuizen

Te ingewikkelde juridische procedures belemmeren het noodzakelijke wederopbouwproces van de slachtoffers. Daarom moeten hun stappen zo veel mogelijk vergemakkelijkt worden. De nieuwe vereenvoudigde slachtofferfiche die vandaag wordt gepubliceerd, maakt het mogelijk nog verder te gaan in de richting van deze doelstelling om Justitie toegankelijker te maken voor slachtoffers. Slachtoffers kunnen in de stappen die ze ondernemen rekenen op de hulp van justitieassistenten medewerkers.

Zuhal Demir, Vlaams minister van Justitie en Handhaving

Dit is een nieuwe belangrijke stap in een verwaarloosde kerntaak van justitie: het slachtoffer op de eerste plaats zetten. Een menselijke aanpak, respect voor trauma´s, begeleiding in de juridische procedure en up-to-date informatie over de straf van de dader zijn een basis om te kunnen helen na een misdrijf. Het is geen service, het is een recht. Daarom investeerde ik fors in een versterking van onze diensten slachtofferonthaal. Het aantal justitieassistenten steeg met 40 % sinds 2020.

Antonios Antoniadis, minister van het Justitiehuis in de Duitstalige Gemeenschap

De actualisering van de slachtofferfiche maakt deel uit van de voortdurende inspanningen van de justitiehuizen om ervoor te zorgen dat de rechten van slachtoffers zo goed mogelijk worden erkend en gewaarborgd. De maatregelen van dit instrument kunnen bepaalde angsten van de slachtoffers wegnemen en zo bijdragen tot hun welzijn.

Proces digitaliseren

De hele procedure van informatie-uitwisseling tussen de federale en Vlaamse diensten van justitie zal digitaal verlopen en is volledig geautomatiseerd. Hierdoor is iedereen steeds op de hoogte van de uitspraak van de rechter.
 
Justitie moet slachtoffers niet alleen informeren en bijstaan, ze moet slachtoffers ook de mogelijkheid geven om kennis te nemen van hun dossier in een aangepaste omgeving. De inzage van een strafdossier was tot voor kort enkel mogelijk bij de griffies van de rechtbanken, een weinig slachtoffervriendelijke omgeving of op de kantoren van de dienst slachtofferonthaal.  

Eind juni lanceerde Justitie de applicatie JustConsult op www.justonweb.be, de centrale online toegangspoort van Justitie. Via die applicatie kunnen slachtoffers hun dossier digitaal inkijken waar en wanneer zij dat wensen, op hun eigen tempo. Slachtoffers hebben steeds de mogelijkheid om beroep te doen op de dienst slachtofferonthaal die samen met het slachtoffer de inzage kunnen voorbereiden zodat ze weten wat hen te wachten staat. In zulke dossiers zit namelijk vaak ook heel wat gevoelige informatie zoals foto’s van de crimescene of autopsieverslagen.. 

Vincent Van Quickenborne, vice-eersteminister en minister van Justitie

De emotionele impact van een uitspraak door een rechter is voor veel slachtoffers en nabestaanden bijzonder groot. Slachtoffers zullen voortaan systematisch geïnformeerd worden over hun rechten tijdens de strafuitvoering. Zo kunnen zij vragen dat de veroordeelde een contactverbod krijgt na vrijlating uit de gevangenis. Ook de justitiehuizen spelen hierin een cruciale rol en zullen  op de hoogte worden gebracht wanneer er een slachtoffer is in een vonnis van een ernstig misdrijf.

Naar de slachtofferfiche en de informatiebrief

Perscontact

Edward Landtsheere
Woordvoerder Kabinet Justitie
edward@teamjustitie.be
+32 479 44 93 29

Samy Sidis
Porte-parole Cabinet de Madame Valérie Glatigny
Samy.Sidis@gov.cfwb.be
+32 474 79 01 38

Andy Pieters
Woordvoerder Zuhal Demir, Vlaams minister van Justitie en handhaving
andy.pieters@vlaanderen.be
+32 499 17 35 84

Linda Zwartbol
Referentin für Öffentlichkeitsarbeit Kabinett Antonios Antoniadis
linda.zwartbol@dgov.be
+32 87 876 740