Dagelijks worden 14 000 personen begeleid door de Justitiehuizen
Het jaarverslag 2013 van de Justitiehuizen wordt gepubliceerd. Het biedt een zicht op de lokale werking van de Justitiehuizen en geeft gedetailleerde cijfers over de verschillende opdrachten.
Ter gelegenheid van de vijftigste verjaardag van de wet betreffende de opschorting, het uitstel en de probatie van 29 juni 1964, zal er specifiek worden stilgestaan bij de probatie.
Probatie is geen straf maar een modaliteit van strafuitvoering. De rechter kan beslissen een straf op te schorten of de uitvoering ervan uit te stellen gedurende een bepaalde proeftijd. Aan de opschorting of het uitstel kunnen voorwaarden worden gekoppeld (de probatie). De naleving van deze voorwaarden wordt opgevolgd door de Justitiehuizen en voor sommige aspecten door de politiediensten.
Voorbeelden van deze voorwaarden zijn de verplichting werk te zoeken en/of een opleiding of een behandeling te volgen voor bijvoorbeeld een alcohol- of drugverslaving, een agressieprobleem. Daarvoor wordt samengewerkt met de diensten die therapie geven of die deze opleidingen geven aan de daders. De voorwaarden kunnen ook betrekking hebben op het slachtoffer of een verbod inhouden om zich op bepaalde plaatsen te begeven.
De justitieassistent staat in voor de begeleiding van de veroordeelde. Hij begeleidt de dader en gaat na of hij zijn voorwaarden opvolgt. De justitieassistent informeert de Probatiecommissie – die toeziet op het dossier - over het verloop van de probatie, aan de hand van verslagen.
In 2013 behandelden de Justitiehuizen 6900 nieuwe probatiedossiers, dit waren 670 dossiers meer dan in 2012 (+ 10,75 %). De Nederlandstalige Justitiehuizen registreerden de meeste nieuwe dossiers (3843 of + 6,98 % t.o.v. 2012) maar de sterkste stijging werd opgetekend in de Franstalige Justitiehuizen met 3057 nieuwe mandaten (+ 15,97 % t.o.v. 2012)
De proeftijd die in 2013 door de rechter werd opgelegd was in het grootste deel van de dossiers drie jaar (63 %) of vijf jaar (23 %).
Het zijn in de eerste plaats verkeersdelicten die aan de oorsprong lagen van de probatie (32 %) gevolgd door delicten tegen personen (22 %), drugsdelicten (17 %) en eigendomsdelicten (13 %).
Hoog slaagpercentage
Annie Devos, directeur-generaal: “In 84 % van de dossiers die werden afgesloten op het einde van de proeftijd werden de voorwaarden nageleefd. Dat is een bijzonder hoog slaagpercentage. Dit toont aan dat de begeleiding door een justitieassistent werkt, en dat het noodzakelijk is bij heel wat mensen om begeleid en opgevolgd te worden bij de naleving van hun voorwaarden.”
Wanneer de veroordeelde nieuwe feiten pleegt tijdens de proeftijd of wanneer de voorwaarden niet worden nageleefd, kan de probatiecommissie tussenkomen en het dossier terug overmaken aan het parket. Die kan beslissen dat de rechter opnieuw een uitspraak moet doen over het dossier.
Een moderne maatregel
Probatie werd vijftig jaar geleden ingevoerd vanuit de wil om een alternatief te bieden voor de gevangenisstraf. De nadruk lag op het oplossen van de achterliggende problemen. Het doel is de reïntegratie te bevorderen en recidivisme te vermijden. De wet onderging in de loop der jaren verschillende wijzigingen.
Evolutie aantal nieuwe dossiers probatie in de Justitiehuizen
Zeer recent werd de probatie ingevoerd als autonome straf (wet van 10 april 2014). Dit past in het kader van de verruiming van het straffenarsenaal en het bevestigt nogmaals de relevantie ervan.
Deze nieuwe wet houdt vast aan het opleggen van een bepaalde proeftijd (minimum 6 maanden en maximum 2 jaar). De concrete inhoud van de probatiemaatregel wordt bepaald door de Probatiecommissie op basis van een rapport van de justitieassistent. Ook hier zal de justitiële begeleiding worden toevertrouwd aan de justitieassistent en wordt de uitvoering van de opgelegde voorwaarden mogelijk gemaakt door samenwerking met verschillende diensten van de gemeenschap.
De niet naleving van de voorwaarden zal tot gevolg hebben dat de vervangende straf (geldboete of gevangenisstraf) wordt uitgevoerd.
Samenvattend:
- 14.000 dossiers worden dagelijks opgevolgd door justitieassistenten
- 6900 nieuwe dossiers in 2013
- 84 % brengt probatie tot goed einde
- Vooral verkeersdelicten (rijden onder invloed van alcohol of drugs, verkeersagressie)
Contact
Liesbeth Wyseur
0473 81 21 74
liesbeth.wyseur@just.fgov.be