Wanneer een voorraad vuurwerk of een drugslabo wordt onderschept, moet al het in beslag genomen materiaal worden opgeslagen. Dit zorgt voor gevaarlijke en dure situaties. Ook bij infiltratieoperaties van de politie kan het kostenplaatje hoog oplopen. Zo moeten ze vandaag vaak speciale voertuigen leasen voor een undercoveroperatie, terwijl een gelijkaardige auto soms gewoon op de parking van de in beslag genomen goederen te vinden is.  Minister van Justitie Turtelboom past de wet daarom aan waardoor in beslag genomen goederen of kunnen vernietigd worden, of kunnen worden ingezet tijdens gerechtelijke onderzoeken.

Vernietiging

Vandaag kan tijdens het strafonderzoek enkel tot vernietiging van in beslag genomen goederen worden overgegaan wanneer de wet dit uitdrukkelijk toelaat. De onderzoeksrechter of Procureur des Konings kan bijvoorbeeld de vernietiging van nagemaakte merkkleding bevelen. De beperkte toepassing zorgde echter voor onduidelijkheden en praktische problemen. Daarom wordt nu gekozen voor een uitbreiding van de regeling waardoor slechts een deel van het in beslag genomen goed bewaard moet worden. De rest kan gefotografeerd worden of op video worden vastgelegd en daarna vernietigd worden.

Dit biedt een oplossing voor:

  • de bewaring van gevaarlijke voorwerpen en zaken die een ernstig gevaar vormen voor de veiligheid of de volksgezondheid: gasflessen, onstabiele toxische stoffen, dieren die kinderen ernstig hebben verwond, …
  • sommige goederen zijn manifest illegaal en zullen dus nooit meer kunnen terugkeren naar de maatschappij, zelfs bij vrijspraak, zoals bvb. kinderporno
  • de bewaring van sommige goederen wegen niet op tegen de economische waarde die ze vertegenwoordigen: bvb. waardeloze voertuigen

Indien de eigenaar van de vernietigde zaak vrijgesproken of niet vervolgd wordt zal de Staat een vergoeding uitkeren. Eveneens wanneer blijkt dat de vernietigde goederen op zich niet illegaal waren en de beslissing van de parketmagistraat om de zaak te laten vernietigen onterecht was.

“De onmiddellijke vernietiging van deze goederen zal niet alleen kostenbesparend werken (door een vermindering van de kosten verbonden aan de bewaring in natura van deze goederen) maar zal er vooral voor zorgen dat de maatschappij en de betrokken justitiële diensten optimaal beveiligd worden tegen deze gevaarlijke en illegale goederen. De rechten van de verdediging in strafzaken worden bovendien gewaarborgd via een monsterneming van de betrokken stoffen en via een fotografische of video- opname van de zaken die als bewijsmateriaal aangewend kunnen worden”, aldus minister van Justitie Annemie Turtelboom

Ter beschikking stelling van in beslag genomen goederen

Op basis van de huidige wetgeving bestond al de mogelijkheid om in beslag genomen voertuigen ter beschikking te stellen van de federale politie. Het Grondwettelijk Hof oordeelde echter dat deze regeling in strijd was met het gelijkheidsbeginsel en het discriminatieverbod. De nieuwe regeling komt tegemoet aan deze kritiek. De terbeschikkingstelling kan nu slechts worden toegepast in het kader van de bestrijding van de misdrijven waarvoor een telefoontap wettelijk is toegestaan. De bestaande regelgeving wordt ook verder hervormd en vereenvoudigd.

De terbeschikkingstelling wordt voortaan ingebed in de procedure voor de verkoop (“vervreemding”) van in beslag genomen goederen tijdens het strafonderzoek door het COIV (Centraal Orgaan voor de Inbeslagneming en Verbeurdverklaring). Als de Procureur des Konings of de onderzoeksrechter, die het COIV heeft gemachtigd om het goed te vervreemden, hiermee instemt, kan de directeur van het COIV in overleg met de federale politie beslissen om het goed tijdelijk ter beschikking te stellen. Na afloop van de terbeschikkingstelling wordt het goed mogelijks alsnog vervreemd.

De bestaande regeling wordt uitgebreid tot alle vermogensbestanddelen (bvb. gebouwen, een boot, …), en dus niet enkel voertuigen, mits de ter beschikking gestelde goederen worden aangewend door de federale politie, of eventueel een lokale politiedienst, om ernstige misdrijven te bestrijden of te voorkomen.

“Deze wetswijziging houdt een belangrijke besparing in op vlak van aankopen en leasing voor speciale eenheden en politiediensten alsook minder uitgaven in de gerechtskosten. Deze maatregel kadert in de verdere bestrijding van de zware en georganiseerde criminaliteit. Niet alleen komt het de doeltreffendheid van de speciale eenheden ten goede, maar ook de belastingbetaler en dit zonder dat er ingeboet dient te worden op kwaliteit”, aldus Annemie Turtelboom.

Meer informatie

Margaux Donckier

Woordvoerster Annemie Turtelboom

0478 32 47 97

margaux.donckier@just.fgov.be