Ministers Milquet en Turtelboom antwoorden op vragen politievakbonden
Vicepremier en minister van Binnenlandse Zaken, Joëlle Milquet, en de minister van Justitie, Annemie Turtelboom, hebben gisteren een delegatie van de politievakbonden ontvangen. Ze hebben hen meegedeeld in welke mate een groot aantal engagementen al zijn omgezet in teksten of al gerealiseerd zijn, of hoe andere gefinaliseerd worden, voornamelijk als het gaat over reglementaire aanpassingen. De ministers hebben ook de laatste projecten voorgelegd die ze op dat vlak afwerken.
I. De maatregelen van Binnenlandse Zaken
Verschillende concrete maatregelen en koninklijke besluiten waren het resultaat van de oprichting van vier werkgroepen met betrekking tot:
- Sensibilisering, preventie en opleiding
- Fenomeenanalyse van het geweld
- Nazorg en begeleiding
- Justitie
1. Een specifieke opleiding voor het beheer van de human ressources eind 2013 voor de HRM-verantwoordelijken
Zoals gevraagd is een specifieke opleiding in human ressources management opgezet om een beter inzicht te krijgen in de te zetten stappen en de attitudes bij ongevallen. Nog voor het eind van 2013 starten de inschrijvingen voor specifieke opleidingen georganiseerd voor de HRM-verantwoordelijken van de politiezones en van de federale politie, opdat ze arbeidsongevallen en geweldsincidenten tegen politiemensen zo goed mogelijk kunnen behandelen. Vooral kleinere zones blijken nood te hebben aan dit soort opleidingen.
2. Een interne website 2013 met nuttige en noodzakelijke informatie
Een interne website die politiemensen die het slachtoffer zijn van geweld, wegwijs moet maken in alle nodige en nuttige informatie zoals “good practices”, bestaande rechtspraak, nuttige formulieren bij geweldfeiten of arbeidsongevallen, wordt gefinaliseerd en zal operationeel zijn tegen eind dit jaar.
3. Een nieuw gepubliceerde rondzendbrief voor juridische steun bij fysieke of morele schade en valse klachten
De rondzendbrief GPI72, die de federale en lokale politie ertoe moet aanzetten als werkgever gerechtelijke stappen te ondernemen wanneer een politieman of -vrouw fysieke of morele schade heeft opgelopen of wanneer hij of zij het slachtoffer is van een valse klacht, is gepubliceerd op 8 maart 2013 in het Belgisch Staatsblad.
4. Statutaire verbeteringen voor politiebeambten die het slachtoffer zijn van gewelddaden
Verschillende reglementaire ontwerpteksten zijn voorbereid zoals:
- Een statutair ontwerp van koninklijk besluit moet de herplaatsing binnen de geïntegreerde politie – van federale naar de lokale politie en omgekeerd – formeel mogelijk maken, wanneer een politiebeambte na een gewelddaad een traumatische ervaring heeft opgelopen. Nu is een overstap mogelijk, maar die is op goodwill van de hiërarchie gebaseerd. Het dossier is klaar en wacht op de goedkeuring van de minister van Begroting. Er is een herinnering verstuurd naar de minister.
- Hetzelfde statutair ontwerp van KB moet de rechtstreekse financiering door de overheid van kosten opgelopen door politieslachtoffers van geweld, mogelijk maken. Op dit moment moeten ze die kosten voorschieten en worden ze pas nadien terugbetaald.
- Een statutair ontwerp van ministerieel besluit over de burgerlijke partijstelling voorziet in de mogelijkheid voor politieambtenaren die zich burgerlijke partij stellen om de aangewende tijd als arbeidstijd te verrekenen. Het dossier bevindt zich sinds enige tijd bij de Staatssecretaris van Openbaar Ambt. Er is een herinnering gestuurd.
- Een statutair ontwerp van koninklijk besluit over rechtsbescherming en juridische steun zal de bestaande procedures (koninklijk besluit van 10 april 1995) gebruiksvriendelijker maken en versnellen. Ook dit besluit is klaar en bevindt zich bij de ministers Chastel en Bogaert.
- Voor eind 2013 wordt bovendien een uitgebreid vademecum gefinaliseerd inzake begeleiding en nazorg van politiebeambten die het slachtoffer zijn van geweld tegen de politie.
5. Een “stress team” is opgezet voor de politie en de familieleden van de politiebeambte die slachtoffer is van geweld
Een gespecialiseerd “stress team” van de federale politie zorgt, zoals gevraagd, voor hulp en steun, en dat niet alleen aan de politieambtenaar maar ook aan zijn gezin. De politiezones zullen ook gesensibiliseerd worden via een omzendbrief tegen eind dit jaar zodat ze op de hoogte zijn van het bestaan ervan en er dus beter een beroep op kunnen doen.
6. Een interne bevraging van de politieslachtoffers gepubliceerd over een maand
Om te kunnen beschikken over exacte gegevens over geweld tegen de politie, heeft de federale politie intern bij de geïntegreerde politie een brede survey uitgevoerd om het fenomeen van agressie tegen politieambtenaren in kaart te brengen, zonder zich te beperken tot de zwaarste feiten. Het aantal respondenten was groot. De resultaten worden geanalyseerd en zullen in november 2013 bekend gemaakt worden. De Algemene Directie Ondersteuning en Beheer (DGS) zal een rapport opmaken met de aanbevelingen.
7. Een centrale registratie van het geweld tegen de politie
De federale politie finaliseert een permanente monitoring van de incidenten door middel van een centrale registratie, snel en gemakkelijk in gebruik, die operationeel wordt op 1 april 2014. Een testfase vangt aan op 1 januari 2014. Het toepassingsveld van de rondzendbrief GPI 62, die zich beperkte tot schietincidenten wordt daarmee uitgebreid tot alle andere vormen van geweld.
De statistieken die uit de registratie voortvloeien, zullen zowel voor de zones als voor de federale politie worden gebruikt.
8. Een sensibiliseringscampagne ‘respect voor openbare gezagsdragers’
Het dossier in verband met een brede campagne om de bevolking te sensibiliseren voor meer respect voor openbare gezagsdragers is klaar. Een studie van de impact op de publieke opinie is al uitgevoerd. Het dossier is voorbereid met de kanselarij van de premier en moet de goedkeuring krijgen van de begroting. Het dossier staat ingeschreven op de agenda van de ministerraad van morgen.
9. Een basis- en voortgezette opleiding met betrekking tot geweldbeheersing
Om beter te kunnen inspelen op de geweldsituatie op het terrein, is een bijkomende opleiding voorzien in de basisopleiding in het kader van de hervorming van de opleiding. Er zal meer aandacht worden besteed aan communicatieve vaardigheden in het kader van de voortgezette opleiding over geweldbeheersing. Momenteel wordt de nadruk te veel gelegd op de technische aspecten en het schietonderricht en te weinig op verbale vaardigheden (omzendbrief GPI48).
10. Voortaan een kogelwerende vest voor elke aspirant
Sinds begin 2012 beschikt elke aspirant over een kogelwerende vest sinds de aanvang van zijn basisopleiding, dat hij mag houden als hij de politieschool verlaat.
11. Nieuwe subsidies voor het aanschaffen van beschermingsmiddelen voor de lokale en de federale politie
De minister zal een voorstel neerleggen om het mogelijk te maken in 2014, in het kader van de budgettaire neutraliteit, om een specifiek bedrag toe te kennen voor subsidies van 50% voor de aankoop van beschermingsmiddelen voor het personeel (helmen en kogelwerende vesten) van de politie.
12. De federale reserve (FERES) en de interventiekorpsen zijn versterkt wat moet zorgen voor een betere steun aan de zones
In het kader van de aanwerving van extra rekruten voor de federale reserve, heeft de minister vandaag beslist om de ondersteuning door FERES aan de zones te verruimen. Voor de ordehandhaving zal de reserve niet langer enkel ’s nachts en tijdens het weekend beschikbaar zijn, maar zeven dagen op zeven en 24 uur op 24 uur. De omzendbrief GPI 44ter zal in die zin worden aangepast. De reserve maakt het mogelijk om tussen te komen bij risico-opdrachten op vraag van de zones. Een omzendbrief zal tegen eind dit jaar preciseren dat de zones er een beroep op moeten doen.
De interventiekorpsen van alle provincies zullen versterkt worden met een honderdtal posten dankzij de 400 extra federale politiebeambten die in 2014 operationeel zullen zijn.
13. Een omzendbrief met betrekking tot de risicoanalyse
Een nieuwe omzendbrief met richtlijnen inzake “het genegotieerd beheer van de publieke ruimte” zal worden uitgevaardigd in november. Het betreft de manier waarop de openbare orde wordt gehandhaafd en hersteld. De omzendbrief zal ook de aandacht vestigen op de nood aan risicoanalyses vanuit het perspectief van welzijn en bescherming.
Zoals elke werkgever in dit land, hebben de overheden van de lokale en federale politie immers de plicht om hun werknemers in de best mogelijke omstandigheden te laten werken.
De minister wil daarmee de nadruk leggen op de noodzakelijke versterking van de preventie- en voorzorgsmaatregelen bij de operationele diensten en meer bepaald de lokale overheden in de voorbereiding van operaties zoals deze in Meulenberg.
14. Bodycams voor een objectieve weergave van de feiten
Een wetsontwerp ter wijziging van de wet van 21 maart 2007 met betrekking tot de regeling en het gebruik van bewakingscamera’s wordt momenteel afgerond samen met de commissaris-generaal en de vaste commissie van de lokale politie. Het gaat daarbij om het gebruik van bodycams in zeer specifieke omstandigheden, meer bepaald in het kader van bedreigingen en mits het volledige respecteren van de privacywetgeving. Een dergelijk dispositief zou het mogelijk maken om een preventief en ontradend effect te hebben, en de feiten te objectiveren.
15. Een interventienummer in plaats van de naam voor de identificatie van politiebeambten
Een wetsontwerp ligt momenteel ter discussie voor in het Parlement over de mogelijkheid voor politieambtenaren om hun naam op het uniform te vervangen door een interventienummer, zodat ze hun identiteit om veiligheidsredenen geheim kunnen houden. Artikel 41 van de wet op het politieambt in verband met “de bescherming van de identiteit” voorziet inderdaad in het recht voor een politiebeambte om in bepaalde omstandigheden en om veiligheidsredenen, zijn graad en identiteit geheim te houden.
II. De maatregelen van Justitie
Een efficiënte strafuitvoering, ook van de hele korte straffen, is cruciaal. Op die manier gaan daders niet vrijuit, wanneer ze geweld plegen ten opzichte van politieagenten in functie.
1. Toepassing van het snelrecht
Een aantal maanden geleden werd de maximumstraf voor slagen en verwondingen ten opzichte van personen in een publieke functie al verzwaard. Opnieuw een strafverzwaring was vandaag dan ook niet aan de orde, wel dat een veroordeling snel volgt op het misdrijf.
In het kader van de justitiehervorming maakte minister van Justitie Annemie Turtelboom 2,7 miljoen euro vrij voor de oprichting van 12 snelrechtbanken, een in elk nieuw gerechtelijk arrondissement. In een aantal arrondissementen ging de nieuwe snelrechtbank ondertussen van start. In de anderen zal dit de komende maanden gebeuren, waardoor rechters gemiddeld binnen de 2 maanden een vonnis ten gronde kunnen uitspreken en de straf snel kan volgen.
2. Reële bestraffing en uitvoering van de straf
Via werkstraffen, probatie en elektronisch toezicht, worden alle straffen van meer dan zes maanden uitgevoerd. En dit voor het eerst sinds jaren. Vanuit de politie wordt gevraagd dat daders worden gestraft via werkstraffen die de dader iets bijbrengen, door hen onder andere te confronteren met de potentiële gevolgen van hun daden.
Minister van Justitie Annemie Turtelboom wierf extra personeel aan om te zorgen dat alle werkstraffen worden uitgevoerd. Ook het aanbod aan werkstraffen, waar vroeger vaak het schoentje knelde, werd aangepakt en uitgebreid, waardoor vandaag alle wachtlijsten zijn weggewerkt, en de werkstraf terug een efficiënte strafuitvoeringsvorm is.
Tot slot werkt ook het elektronisch toezicht vandaag terug efficiënt, zijn de historische wachtlijsten weggwerkt, waardoor daders gemiddeld binnen de drie weken nadat ze zich hebben aangemeld aan de gevangenis, een enkelband geplaatst krijgen.
3. Betere registratie
Zoals bij alles is meten gelijk aan weten. Ook in het geval van agressie tegen de politie. Daarom wordt een oproep gedaan aan de agenten om alle beledigingen en gevallen van smaad ernstig te nemen en aan te geven, ook al gaat het om kleine feiten. Volgens minister van Justitie Annemie Turtelboom is dit een vorm van zelfrespect en draagt het ertoe bij perfect in kaart te brengen wie zich aan welke misdrijven vergrijpt.
4. Geweldsprotocol
Tot slot heeft minister Turtelboom een geweldsprotocol opgesteld tussen politie en justitie, met daarin een stappenplan dat bepaalt welke etappes worden doorlopen na elke geweldssituatie, met duidelijke taken voor iedere betrokken actor en waarbij de verschillende schakels in de strafrechtsketen beter op elkaar aansluiten zodat een gecoördineerd optreden, bescherming en vervolging mogelijk wordt.
Natuurlijk zal justitie dit in alle onafhankelijkheid kunnen blijven doen, rekening houden met de specifieke situatie. Maar het protocol moet ervoor zorgen dat een consequent en gezamenlijk beleid wordt gevoerd door zowel politie als justitie.
Minister Turtelboom zal dit protocol in een ministeriële omzendbrief gieten en het College van Procureurs-Generaal de opdracht geven een COL uit te werken.
Meer informatie
Kabinet minister Milquet
Ingrid Van Daele (0470 320 262) (NL)
Emilie Rossion (0473 13 97 58) (FR)
Kabinet minister Turtelboom
Margaux Donckier (0478 32 47 97)