Veertig procent van de gedetineerden zit in voorlopige hechtenis. Om de overbevolking te kunnen doen afnemen, krijgen rechters voortaan de mogelijkheid mensen in voorlopige hechtenis te plaatsen onder elektronisch toezicht met GPS. Vanaf half september zullen tien onderzoeksrechters het nieuwe systeem testen, zodat het vanaf 1 januari 2014 in heel het land kan worden ingezet.

Volgens schattingen zou het aantal personen dat in aanmerking komt voor elektronisch toezicht met GPS, goed zijn voor zo’n 5 tot 10% van de huidige dagpopulatie. Per dag zitten er zo een 4000 personen in voorhechtenis, dus komt het aantal personen dat in aanmerking komt voor een enkelband met GPS neer op  een 200- tot 400-tal dossiers per dag, ofwel een gemiddelde gevangenis. Een dag onder elektronisch toezicht is wettelijk gezien gelijk aan een dag voorhechtenis.

Praktisch verloop

De onderzoeksrechter, de raadkamer of de kamer voor inbeschuldigingstelling kunnen beslissen of een aangehouden persoon wordt vrijgelaten, vrij komt onder voorwaarden of onder aanhoudingsbevel wordt geplaatst. Wanneer de verdachte onder aanhoudingsmandaat wordt geplaatst, zijn er twee mogelijkheden: ofwel wordt de verdachte naar de gevangenis gestuurd, ofwel kan de verdachte onder elektronisch toezicht met GPS worden geplaatst.

Wanneer iemand onder voorhechtenis met elektronisch toezicht wordt geplaatst, moet hij deze volledige periode thuis doorbrengen. De persoon mag zijn woning enkel verlaten voor verplaatsingen die noodzakelijk zijn in het kader van het onderzoek of de gerechtelijke procedure. Dit is een groot verschil met een veroordeelde die zijn straf uitzit onder elektronisch toezicht en zich aan een uurrooster moet houden, maar wel kan gaan werken.

De onderzoeksrechter kan bijkomende voorwaarden opleggen aan de verdachte die onder elektronisch toezicht wordt geplaatst. Hij kan verbieden dat de verdachte bezoek ontvangt van bepaalde personen en kan briefwisseling, telefonisch en elektronisch contact verbieden met bepaalde personen of instellingen.

Wanneer de onderzoeksrechter dit nodig acht, kan hij op elk moment, ambtshalve of op vordering van de Procureur des Konings, beslissen om de voorhechtenis onder elektronisch toezicht toch nog om te zetten in voorhechtenis in de gevangenis. Dat kan bijvoorbeeld wanneer de verdachte de voorwaarden overtreedt, of indien nieuwe en ernstige omstandigheden dit noodzakelijk maken.

Testfase

Vanaf half september zullen tien onderzoeksrechters het systeem testen. De FOD Justitie heeft het systeem eerder al technisch getest bij personeel van het NCET (Nationaal Centrum voor Elektronisch Toezicht) om de technische bugs eruit te halen.

In een eerste fase zullen 150 enkelbanden met GPS ter beschikking worden gesteld. In een tweede fase wordt dit aantal opgetrokken tot 350 exemplaren. Een dag voorhechtenis onder elektronisch toezicht met GPS kot 8,5 euro. Een dag onder klassiek elektronisch toezicht kost 4 euro, een dag onder elektronisch toezicht met spraakherkenning kost 5,5 euro. Stukken goedkoper dus dan een dag in de gevangenis, wat ongeveer 130 euro kost.

Het elektronisch toezicht met GPS is de derde vorm van elektronisch toezicht die op korte tijd wordt gelanceerd. Vorige zomer ging het elektronisch toezicht met spraakherkenning van start, waardoor alle straffen vanaf zes maanden terug worden uitgevoerd.

Meer informatie

Margaux Donckier

GSM: 0478 32 47 97