Hoe de manipulatie van sportwedstrijden aanpakken? - 6 december 2019

Verliezen om te winnen

Op de agenda van deze middag: de actuele thematiek van match-fixing, of met de officiële term 'manipulatie van sportwedstrijden'. Tijdens deze middag gingen we dieper in op het wie, wat, hoe, wanneer en waarom van dat fenomeen.

Professor Annick Willem, professor Sport Manager, Vakgroep Bewegings- en Sportwetenschappen UGent en houder van de Olympische Leerstoel Henri de Baillet Latour-Jacques Rogge, verwees naar een in 2018 gepubliceerde studie van de UGent. Daaruit blijkt duidelijk de omvang van het probleem in Vlaanderen: in een steekproef van 567 sporters, gaf 18,3 % aan al geconfronteerd te zijn met match-fixing. Hoewel vaak gelinkt aan het al dan niet illegaal gokken op sportwedstrijden, is dit zelden het motief: nog geen 10 % van de manipulaties betreft weddenschappen. Andere misvatting: hoewel vooral de voetbalwereld de pers haalt, zijn alle sporten kwetsbaar voor malafide praktijken. Professor Willem stipte aan dat preventieve maatregelen waarden en regels voorop moeten stellen.

Ook de tenniswereld is niet gespaard van schandalen, stelde Dirk Deldaele, directieadviseur en integriteitsmanager bij Tennis Vlaanderen VZW. Recent werden zowel in België als in andere landen strafonderzoeken gevoerd over manipulaties door criminele organisaties. Er staat dan ook veel op het spel: de jaaromzet van de gokindustrie is drie keer zo groot als de jaaromzet van de sportindustrie.

Tennis Vlaanderen zet in op diverse sensibiliseringscampagnes zoals het aanschrijven per mail van spelers, coaches, officials en tornooidirecteuren en het organiseren van infosessies voor jonge spelers en hun ouders. In het tuchtreglement is een anti-corruptiecode geïntegreerd. Sinds 2019 is er een gedragscode.  Er werd ook een meldpunt opgericht. Tot slot werden actieplannen opgesteld voor internationale tornooien in België om snel te kunnen ingrijpen. 

Guy Goudesone, gerechtelijk commissaris bij de federale politie, benadrukte dat sportmanipulatie fundamenteel altijd om geld draait. Hij schetste ook hoe België al jaren strijdt tegen het fenomeen. De zaak Ye in 2005 schudde de politiek wakker. Er werd een meldpunt opgericht bij de federale politie, er kwam een nationale coördinator bij de federale politie (binnen de Centrale Dienst ter Bestrijding van Corruptie) en bij het federaal parket. Hun opdrachten: meldingen behandelen, informantenwerking, informatieverspreiding, sensibilisering van partners (bv. sportorganisaties) en het instellen en coördineren van strafonderzoeken.  De gekendste zaak: dossier Zero  of “Propere Handen”, waarin er ook sprake is van fiscale fraude en witwassen.

Hij wees op de internationale voortrekkersrol van België. De Macolin Conventie (artikel 13) voorziet in de oprichting van een nationaal platform.  Hoewel België het Verdrag nog niet ratificeerde, werd al op 16 december 2016 een intentieverklaring ondertekend tot oprichting van een nationaal platform ter bestrijding van matchfixing. Het Belgisch platform is uniek door de brede waaier aan partners: federale overheid, gemeenschappen, parket, politie, kansspelcommissie, Nationale Loterij en de sportsector.  Deze geïntegreerde aanpak boekte al concrete resultaten: verschillende sportorganisaties hebben een reglement van interne orde of nemen andere preventieve maatregelen, er gebeuren meer studies naar het fenomeen en er wordt meegewerkt aan de monitoring van binnen- en buitenlandse toernooien. Het regelmatig samenbrengen van de partners vergemakkelijkt ook de informatie-uitwisseling.

Toch blijft alertheid nodig. De wetgever moet ook met nieuwere vormen van match-fixing kunnen omgaan. De middag sloot af met een oproep: meldingen over match-fixing zijn mogelijk op www.sportfraude.be.